Senin, 25 April 2022

LAYANG CAANGNA HIRUP

Minggu 24 April 2022

CIPAKU DARMARAJA

Cicingkeun - 
Pageuhkeun - 
Kukuhkeun

 LAYANG CAANGNA HIRUP


Bab ieu pikeun sakabeh  manusa anu  butuh  kana  didikan jeung atikan 
hiji elmu pikeun nganyahokeun  makna-makna  jeung   omongan  anu  ngandung  hikmah. 
Sareng   panuntun  supados  eta  manusa  teh  bisa  paham  kana  kabeneran  jeung cerdas. 
Gunana oge pikeun nangtungkeun kaadilan jeung kajujuran kana dirina. 

Muka  kana  kacerdasan  diri  pikeun  manusa  nu  pinuh  ku  pangalaman  jeung panemu  jeung  ngajarkeun  kabijakan  pikeun  anu  ngarora.  

Mudah-mudahan ngajadi hiji kahadean, dimana nu aranom ge diajar 
kana bab kabijakan diri jeung meunang  bahan pertimbangan anu sae pikeun ngarti  jeung  ngahartikeun  
bab perjalanan  hirup anu  pinuh  ku rupa-rupa  masalah.  

Mudah-mudahan paribasa jeung siloka manusa  
nu  bijak  bisa  nungtun  urang  balarea ka jalan anu dipika ridho kudirina jeung Gustina, 
sieun kana  salah jeung  hayang  manggih bener. 
Eta modal urang mimiti muka atawa nincak kana bab ieu. 
Manusa nu bodo bakal moal  beuki  kana  mikir  jeung  ngahinakeun  kana  jalan  
nu  bener. 
Nyela  kana didikan diri. Sarua jeung mohokeun kana nu aya dina jero dirina nyaeta hiji rasa nu mulya. Pinuh ku lautan elmu jeung ma’rifatna diri nu hakiki.

saeutik kudu mahi
loba kudu nyesa
mun mahi pikeun diri
aya nyesa pikeun sasama
nyanggakeun sadayadaya
teu rek ngaku
teu rek ngaboga-boga
ngan mun dekil 
sing manggih cai
lapar sing manggih dahareun
galah cedek papas runcing
moal rek leuleuwiheun
mun ala kadar na
caang damar sing jadi panggeuing
kundangeun urang sarerea
ulah nafsu diakheratna
ulah nafsu di alam dunyana
salamet sakawasana
langgeung salalawasna
atining hurip



PAMUKA

Muji syukur urang sadaya 
ka diri urang pribadi. 
Nu masing-masing masih keneh tiasa ngarasakeun hirup waktu poe ayeuna.

Muji syukur khususna abdi narimakeun hirup ku hirup kiwari dina kaayaan sehat sentosa kucaang  hate, caang pikir, seger budi pakarti, herang manah,  ku ngayogana  hirup  nu  sajati.  

Dina kandungan  tiap-tiap  manusa  nu  peryoga  kana dirina, 
munjung kana rasa  hirup 
nu asli 
nu parantos wawuh jeung nyaksian kana jero hirup 
nu haq.

cunduk kana waktu ninggang kana mangsa.
ka jurung ku jorojoyna hate.
medarna manah.
abdi niat mukasafah 
makna hirup.
nu ku abdi 
kahartos.
katingali.
kareungeu.
kaambeu.
kabuktoskeun.

Hapunteun  sateuacana  bilih  tina  muka  bab ieu aya  keneh  atanapi  masih  seuer kakirangan tina bahan nu aya dina manah abdi. 
Jeung kirang imeut na akal abdi dina nampi rasa nuntun abdi.

Dugi  kana  rengsena  ieu  bahasan. 
Hapunteun sakali deui ti pribadi. 
Ka para sesepuh 
nu  langkung  seueur pangalaman dina muka atanapi  nyeratkeun sagala anu ka sirat dina jeroning ati. 

Medarkeun sagala lalakon kuluhungna elmu jeung jerona  pangarti. 

Hatur  nuhun ku sadaya-daya. 
Mugi naon anu bade ku abdi dibuka aya manfaat ka diri. Deungeun pikeun eunteung bae 
nu lian pikeun tauladan nyanggakeun.

ayeuna kantun 
badan sakujur
bade nyanggakeun ka gusti
rek dihideungkeun, 
abdi luas
rek dibereumkeun, 
abdi nampi
upami rek teras abdi hirup, neda hurip
sanaos satungtung buuk
neda sahurip sadami
caang padang narawang
hirup teu katungkul ku pati
tapi hirup hurip tunggal
tunggalna abdi di gusti
ti luhur sahibas rambut
ti handap sahibas dampal
adeg-adeg abdi gusti
tangtung na gusti abdina
abdi tunggaling gusti
gusti nu di ahub tanjung
abdi nu wedi widi
widi napaan anjeunna
da ku dunya teu ka teupi
ku badagna sok bengbatan
sugan teupi lahir bathin
rep sirep sa kujur tangtung
rep sirep di sanubari
rep sirep sinuku tunggal
kabeh tunggaling pribadi
yaiku sang ngawe padang
teka maring sun sajati
laa ilaah ha illallahu
gusti kuring nu sajati
ora ana kang sinembah
anging ingsun kang dumadi
sira ingsun
ingsun sira
sapadamian ngajadi.
pangajen aji wiji
wiku wastu kancana



PANGULAS

Hirup
Naon eta hirup? 
Aya nu nyebatkeun yen hirup teh eusi. 
Hiji kanyataan yen hirup eusian sakabeh ruang tempat jeung waktu. 
Hirup ngeusi kana sakabeh kahirupan nu aya. 
Hirup teu aya rupana, 
teu aya bauna jeung 
teu aya warnana. 
Hirup ge teu aya sorana. Hirup eta mandiri  
teu keuna kana ruksak, 
teu bisa dicabak, 
teu bisa digambarkeun. 

Eta gambaran  sajatina hirup. 
Aya anu nyilokakeun  yen hirup eta Hihiji rupa-rupa.  Jadi  dimaknakeun  yen  hirup  teh  hiji  
ngan  nyurupna hirup  eta  kana  hiji  wadah  ngajadi  rupa-rupa,  
jadi  tiasa  dihartikeun  yen  hirup boga kahayang pikeun nampilkeun atanapi 
ningali dirina 
maka hirup butuh 
ku wadah kasar 
ku lantaran hirup aslina mah halus atawa lemes pisan. 

Bener upami kitu mah, upami aya nu nyebatkeun yen hirup teh nyaksian dirina ku hakekat diri pribadina  sorangan 
supaya  tetep dina  hakikina  atanapi kalanggengan sajatina diri. 

Hirup oge dihartikeun 
teu keuna atanapi 
teu ka tungkul ku pati 
sabab lamun hirup keuna 
ku pati 
eta lain hirup. 

Di dieu makna hirup langgeng salalawasna 
teu kena  ku robah,  
ku polah,  ku misal,  
jadi hirup  teh  kudu  pasti.  

Hirup  ge dimaknakeun 
boga rasa 
jadi aya harti yen 
wujud hirup nyaeta rasa atawa 
pancaran dina  hirup  teh nyaeta  
rasa  hirup  
ibarat rasa, 
gede  tapi  leutik,  
leutik  tapi gede. 

Hirup, rasa, jeung wadah 
teu kahalangan ku waktu ngan supaya eusi jeung wadah alus  
atawa   
sampurna hirup bakal 
nga robah waktu, 
ngarobah cuaca, 
ngarobah kaayaan 
nu leuwih alus, 
leuwih sampurna.

rep sirep sakujur tangtung
rep sirep di sanubari
rep sirep sinuku tunggal
jeroning ati nu suci
jeroning ati nu mukaha
kumelip bintang di langit
mararay bulan opat welas
nyarorot cahaya panon poe
nyurup dina curugan
bray caang narawangan
katumbiri pinuh ku widadari
rupa-rupa cahaya 
rupa rupa warna
kabengbat 
ku welas asihna diri
diri manusa nu sajati
lat  hilang buana sajagat
dat.. 
ngancik jeroning 
cupu manik
les  sakabeh alam corengcang
bararay, buriyal,bunceulik nur sajati
sing ngait kana ati
gusti nu teu jauh jeung diri
sing kapi ati ku diri
emut teguh kana jangji
jadi saksi nu sajati
---------------------------
tunggal tan tinggal
lawan ing pasti
roro pan tan roro
lir jiwa tinon lawan ragane
katon tunggal ke tinggal 
ke kalih
mangke ana mami
lawan gusti ning sun
tan kena ning pisah
syang lan ratri
tan syah awor winor
angemban ingemban salawase
amuruki osik eneng mami
awisik awisik
akeh bekti lulut
adepna mukanira iku
marang ing sang katon
hiya iku kabeh rarahine
angalingi rahining dumadi
rarahi kang luwih
sang katon sa wegung
pengetining sun
ing sira ra wujil
den dat na
urip inaneng donya
jiwa sumambarange gawe
kaweruhna den estu
sari ranta pon dudu jati
sing sapa pun iku
weruh rekeh ing sarira
maka sangsat
weruh sira
maring hiyang widi
iku marga utama
serat centini
ra wujil

"rahasia diri manusa" samemeh  urang muka  kana hiji pangarti nu bakal nuduhkeun  kana  eusi  jerona  manusa  urang  mimitian  ku  unggelna siloka :

teangan  
tapak  meri  ngojay  di cai, tapak  bango di  awang-awang 
bebek ngeyepek, 
soang titeuleum 
bancet rarecet, 
bangkong ngaheumheum 
di jero liang 
masih  loba  siloka 
nu nuduhkeun  kana 
nu bener  
ngan  hanjakal  manusa ayeuna leuwih resep  
kana raramean 
samar ku dedengean 
samar ku tetempoan 
hal ieu teh kakara saeutik pituduh nu muka  kana jalan pikeun mukakeun 
rahasia diri  manusa.  
Lain  saeutik  manusa  
nu  teu  merhatikeun  kana  hal  ieu  sabab memang  geus  kitu  awalna,  
moal  waka  beuki  lamun  can  ngasaan,  
moal  waka hayang lamun  can  dituduhkeun, 
moal  waka  muka mun can  kapikir, 
hayam  jago kongkorongok dina jero endog.

Pileuleuyan, 
sapu nyere pegat simpay. Pileuleuyan, 
paturay patepang deui. Hayam hideung 
endogna  bodas,

cing naon tah  silokana  eta kalimah. 

Urang kudu mimiti diajar mikir kana pihartieun eta kalimah. 

Hudangkeun 
rasa kanyaah, 
rasa bogoh, 
rasa deudeuh, 
kana  diri urang pribadi. 

Euweuh nu nyaah 
ka diri urang salain 
diri urang. 
Euweuh  nu daek hook  
ka  diri urang  salain 
diri urang pribadi. 

Pertahankeun 
eta sifat asih ka diri 
ku sakuat tenaga, 
sakuatna nyawa, 
sakuat jiwa 
supaya kaluar eta 
hiji rasa nu sajati 
nu asli dina jero diri manusa nu sebut 
Al Haq. 

Nyaeta benerna 
diri  manusa nu pasti atawa  disebutna 
sari sarining rasa nur sajati, maksud dina siloka nu dibabarkeun di payun tiasa digambarkeun ku mang rupa-rupa gambaran 
ngan urang hartikeun kana nu pang gampangna bae.

Tapak meri ngojay di cai, 
ari tapak teh lalakon, 
ari meri teh urang, 
ngojay the mentas. 
Cai teh asalna  manusa atawa cirina manusa. 

Jadi maksadna teh 
asal manusa teh ti mana? 
Ti saha? 
Ti mana kaluarna? 
Saha nu medalkeun? 
Ku Kersana saha eta manusa ngawujud? 
Saha kudratna manusa? Saha mawujudna manusa? Jeung sajabana, 
rupi-rupi pipikiran teh 
mimiti tatanya ka jero 
diri pribadi.

Tapak bango 
di awang-awang, 
maksadna nyaeta 
teangan asalna kecap, dongeng jeung carita. Supaya urang  ngelingan 
ka diri teh 
ulah saukur ceunah jeung saukur beja ti batur. 
Ti mana asalna  sora teh, naha bisa ditewak atawa dicekel eta sora teh? 

Cing saha nu bisa ngaluarkeun sora teh? 
Cing saha nu boga sora dina  jero diri manusa teh? 
aya  naon dina diri manusa teh mangkana 
bisa soraan 
bisa nyarita, 
bisa ngucap kitu, 
bisa ngucap kieu 
bijil sora teh ti saha?.

Bebek  ngeyepek, 
eta teh 
usik jeung malikna diri urang ku sifat badan.

Soang titileum, 
tah eta 
sifat jeroan urang 
nu mimiti ningalian 
ka jero dirina 
pikeun ngawawuhan jero dirina pribadi. 
Naha bet aya urang teh? 

Ayana diri urang teh 
ku ayana jasad atawa 
nyawa, atawa 
ku ayana jiwa, atawa 
ku hayangna zat atawa 
ku rasa, 

eta pertanyaan mulai minuhan alam pikiran manusa nu berpikir kana dirina, 
ngaragemkeun elmu jeung panemu dina dirina meunang tatanya 
meunang ngala ti dulur jeung   babaturan. 

Tah kitu geuningan 
asal muasalna urang ngamimiti diajar 
kana wawuh jeung dirina.

Bancet  rarecet, 
maksudna 
carita jeung lalakon mah rame jeung deui panjang euweuh tungtungna.

Bangkong  ngaheumheum  di  jero  liang, 
maksudna 
sakabeh  asal  muasalna carita 
nyaeta  ti jero diri manusa  keneh 
ngan  pastina  nu geus  warawuh  kana  dirina  
ku  ragemna  akal  
nu  pinuh  ku  pa ngarti  jembar  ku pangabisa 
mere maweh ku pituah atawa pituduh nu alus pikeun sakabeh manusa 
nu hayang wawuh soan kajero dirina 
supaya kapanggih jeung 
hiji kamulyaan diri.

Kapanggih jeung kamulyaan diri sajati. 

Bab ieu bakal dibuka kapayunna supados langkung eces dina nerangkeun perihal bab manusana.

hayam jago kongkorongok dina jero endog.
Tatarucingan atawa 
siloka pikeun 
mukakeun diri :

heula mana 
hayam jeung endog
heula mana 
sirr atawa heula rasa
heula mana 
wadah atawa heula isina
heula mana 
wujud atawa heula maujudna
heula keris atawa heula sarangkana
heula batu atawa heula taneuh
heula cai atawa heula angin
heula koral atawa heula heula pasir
heula langit atawa heula bumi
heula nyawa atawa heula jasad
heula caang atawa heula poek
heula siki atawa heula buah
heula akar atawa heula tangkal
heula ruh atawa heula jiwa
heula nagara atawa heula rakyat

Cing pikiran sing bener eta tata rucingan! 

Ngahaja di kahareupkeun supaya urang bener, 
bener daek mikir 
ulah ceuk batur, 
ulah ceuk beja. 

Sok urang babarengan pedarkeun  sakabeh  
nu jadi gerentes dina  hate  sanubari  urang,  
regepkeun tina manah jeung nurani nu jujur, 
apa bener urang teh 
geus pernah mikiran 
kana eta perkara nu ka cida enteng siga nu deet, 
siga nu heuheureuyan jeung sajabana.

Pileuleuyan pileuleuyan, sapu nyere pegat simpay, maksudna 
sabaraha lila urang teh 
geus mohokeun diri, 
poho kana ngelingan ka diri, mohokeun kana ngamumule ka diri, 
ibaratna geus teu wawuh 
ka diri, 
ngaraksa ngariksa ka diri jeung 
geus nepi urang 
kana ngalalakon kapanggih can jeung salsena? 
Geus beres acan urang teh ngabebenah, 
ngabebetah  diri?, 
cukup can pamanggih urang  teh pikeun ngabedah 
diri urang supaya diri urang kapanggih jeung 
eusina manusa?.

pileuleuyan pileuleuyan paturay patepang deui, mudah-mudahan sing aya dina waktuna 
urang bisa ngedalkeun sakabeh rasa 
nu geus jadi kapanasaran dina diri urang 
nu keur di bere hirup 
dibere nafas 
nu panjang 
pikeun maparkeun jalan anu yakin benerna.

hayam  hideung  
endogna  bodas, 
maksadna 
urang teh kudu hideung  pikeun nganyahokeunnana,  supaya  manggih  buah nu jelas. 
Nyacas eces ngebreh 
dina pikiran nu bersih hate, nu caang diregepkeun 
ku rasa jeung sanubari 
anu suci. 

Nyacas dina nurani 
anu narimakeun kana sagala  kakurangan jeung kaleuwihan manusa. 

Lain luhung ku elmu 
lain luhur ku aji. 
Eta manusa wawuh 
kana  dirina 
maka  bakal manggih kana  benerna diri. 

Jeung lain ku leber  wawanen atawa 
ku jembar pangabisa, manusa  bakal bisa wawuh kana diri teh, 
tapi 
ku rasa rumasa nu murni 
nu kaluar tina ati sanubari  nu  bersih, 

lain pinter nu bakal  ngajamin urang wawuh  kana diri. 

Sakabeh manusa boga haq pikeun wawuh kana  diri, mung ngan saeutik 
nu kapilih 
nyaeta 
nu daraek mikir, 
daraek tatanya. 

Tah ayeuna urang muka kana bab lanjutannana.

Sing kahade. 
Samemeh eunteup, 
kudu diintip heula 
sing taliti kadiri 
dina nalungtik kana jeroannana diri 
supaya manggih pangarti 
nu bakal jadi mustika jeung jimatna hirup.

eling eling mangka eling
rumingkang di bumi alam
darma wawayangan bae
raga taya pangawasa
lamun kasasarna lampah
nafsu nu matak kaduhung
badan nu katempuhan

Jisim nu ngarasa nyeri. 
Hate nu ngarasa cape. Hareudang nyandang wiwirang. 

Purba perbawa hawa. 
Ujub suma’ah takabur. 
Rea ku panggoda setan. Ulah syirik ka pangampih. Ulah  nyacad kanu lian. Dengeun pikeun eunteung bae. 
Nu  lian pikeun tauladan. Hade goreng kasawang 
ukur ku tangtung sakujur. Sing tapis ngawisik diri. Awak ngaraksa salira. Totonden hade jeung goreng. 
Mun peryoga sok turutan. Anu nista disingkahan. 
Anu rukun kanu umum, nyorang lampah ka  lumrahan.  
Anu  mangfaat  ka diri. 
Taya batan kahadean. 
Hade ucap, 
hade hate,  
hate sabar tawakal, 
pinuji  kinasihan, 
teu nunjuk ka luhur adigung, nyaeta jalma budiman. 
Hirup hurip.



Pamuka

Samemeh aya itu jeung ieu. Eta teu aya na naon 
iwal ti ayana hirup. 

Hirup awalna 
lain wujud 
lain jasad.  

Hirup mah hirup bae 
tanpa aya itu jeung ieu. 

Ayana hirup 
nyaeta 
ayana dina alam kalanggengan. 

Kulantaran makna  hirup teh  langgeng. 
Teu katungkul  ku pati, 
teu  kena ku ruksak. 
Teu keuna ku lapar,  
teu keuna  ku dahaga. 
Teu boga kabutuh  atawa  pangabutuh. 
Teu kacampuran ku itu jeung ku ieu. 
Hirup teh manggih caang dina nu poek. 
Manggih poek di nu caang, maksud poek  di dieu,  nyaeta  
nyumputkeun  
sagala  kanyaho 
sagala  kahayang. 
Atawa 
nyumput buni di nu caang, ngubur sagala kahayang, 
nu lain bijil tina kahayang. 

Hirup  eta  sorangan. 
Hirup teh sifatna mandiri sifatna oge 
bisa disebut rahasia atawa ngarahasiakeun dirina, mangka disebutna hirup teh rahasia diri 
nu teu bisa dicaritakeun atawa didongeng keun 
ku salian kanu hirup deui. 

Hirup boga makna wujud jeung boga makna mawujud. 

Hirup boga makna syareat oge boga makna hakekat.

Hirup sorangan disebut Haq, 

nu saukur di kanyahokeun ku dirina nu boga hirup, 

hirup euweuh rupana, 
hal ieu jadi pandangan hakekatna, 

hirup teu boga bau, 
hirup oge teu boga warna. Hirup ge teu boga bentuk tapi 
hirup pribadi boga rasa 
nu ngawalian diri, 

hirup teh bisa nyaksian dirina, 

hirup ge saukur ngadenge naon kahayang dirina, 

hirup teu bisa diatur ku itu jeung ku ieu, 

hirup boga kabebasan 
nu penuh pikeun ngatur dirina, 

hirup euweuh ucap euweuh basa, 

hirup teh ngan saukur  
rasa jeung caang. 

Saha nu wawuh jeung hirup maka bakal nyaho eta hirup.

Jeung bakal jadi bibit hirup eta sorangan, 

usik malik hirup saukur diwalian ku rasa  
jeung 
dicaangan ku dirina,  
ku cahaya sari dirina, 
nu sajati 

asal hirup ngawujud 
ku ayana opat perkara.

cai nu jadi ciri, 
silokana badan hirup, 

seuneu nu jadi ciri, 
silokana ruh atawa 
nyawana hirup, 

angin nu jadi ciri, 
silokana sifat hirup, 

taneuh nu jadi ciri, 
silokana rasa hirup.

Tapi sing kahade 
ulah salah  ngahartikeun 

hirup  lain cai, 
lain seuneu, 
lain angin, 
lain taneuh 

eta ngan  saukur  perangkat pikeun ngawujudkeun hirup. 

Hirup  ge bisa dihartikeun cicing, 
teu keuna ku owah 
makana siloka nu nyebutkeun yen 

hirup teh 
ibarat cai, 
teu bisa dibeulah, 

hirup ibarat angin, 
teu bisa dipapas, 

hirup ibarat seuneu, 
teu bisal dibeslah.

Hirup teh rasa, 
teu bisa dihalangan ku naon bae, 

kakuatan  rasa  hirup  
moal  bisa  diukur 
ku takeran,  leutik  tapi  gede, hurung moncorong dina tiap-tiap manusa 
nu hirup jeung dirina.

Sakali deui 
yen hirup teh 
dina poek tempat 
kaluarna caang. 

Jeung dina caang  nyumputkeun  diri  
dina samarna caang.

Ieu bab hirup nu kudu  dihartikeun,  
dilenyeupan 
supaya leuwih  kaharti 
yen hirup teh siga damar, hirup teh zat, 
teu bisa disaruakeun jeung ayana jasad, 

hirup teh 
haq kamulyaan pribadi 
dina kamandirian hirup. 

Hirup sarua jeung 
kasajatian nu rasa, sajatining hurip, 
dening  dzat, 

mangka  hirup 
ge sok disebut 
Robb 
anu nyekel tilu suluk hirup nyaeta : 
nur rasa, 
nur sari, 
nur  sajati 

pengaruhna kana, 
sirna rasa, 
sirna sari, 
sirna jati, 

hirup hiji kanikmatan pribadi  anu lain datang dina 
nu di dahar jeung 
nu di inum, 
kadaharan hirup 
ngan dua perkara 
ku aya na caang jeung 
ku ayana rasa.

Hirupna  Robb 
atawa 
dzat 
saukur bisa ditarima 
ku rasa dirina, 

rasa eta bakal ngawujudkeun cahaya atawa caang kana jero dirina eta rasa pribadi. 

Katingali ti luarna bakal siga cahaya atawa  sinar anu ngabersit kaluarna tina dzat eta pribadi, 
siga  bentang  nu  ngan  saukur  boga  cahaya  
nu  kaluar  tina  dirina  
lain  caang ku lantaran ayana cahaya anu nyorot kana eta bentang, 
gugusan dzat atawa bentang nu pang gedena  saperti ayana panon poe. 

Ngan  kahade  
eta hirupna dzat atawa Robb eta leuwih sampurna 
tibatan ayana  bentang  jeung  panon  poe, 
eta saukur jadi perlambang atawa gambaran silokana, sing waspaos tina ngartikeun jeung ngahartikeun ieu bab 
supaya ulah kajebak 
ku rupa-rupa perlambang anu  ditampilkeun 
ku lantaran sakabeh anu aya ngajadi lautan simbul 
pikeun muka kana 
hirup nu sajatina. 

Ulah samar jeung  kasamaran. 

Hirup teh 
ngeusi  kana  sakabeh ruang,tempat, jeung waktu. 

Sabab hirup teh 
hiji anu teu disababkeun 
ku itu jeung ku  ieu. 

Hirup oge 
bisa boga kahendak atawa kahayang.

Hirup aya  
tapi euweuh wujudna. 

Tapi hirup eta sorangan 
bisa ngawujudkeun dirina 
ku sabab haqna 
eta sorangan.  

Eta disebatna 
kawenangan eta wujud.  

Ngan  
dina sagala perwujudannana hirup 
bakal nyamarkeun dirina 
ku lantaran hirup dzat  mah tersembunyi atawa ngarahasiakeun dirina, 
ngan 
maujudna mah pasti ayana tiasa ditingali 
sedengkeun 
wujud aslina mah 
tetep disamarkeun saukurtiasa 
ditingali 
disaksian 
ku dirina sorangan.

Maka jelas mun disebut 
dzat mah 
embung disaruakeun, 
jeung sakabeh 
nu ngawujud 
jeung keuna nu ruksak. 

Hirup 
bisa nampilkeun rupa-rupa warna dirina. 

Hirup 
bisa  nampilkeun mangrupa bentuk wujud, 

hirup 
bisa mintonkeun mangrupa rasa dina dirina, 

hirup 
bisa ngawujudkeun rupa-rupa babauan jeung wawangian serta rupa-rupa alam dirina. 

Hirup eta sorangan boga mangrupa rencana pikeun dirina 
kulantaran hirup ge 
kadang katingali ku dirina jeung nyaksian dirina serta  ngawalian dirina. 

Maka hirup 
kadang aya 
kadang euweuh 
kadang ngawujud 
kadang  maujud 
kadang bisa jadi syareat kadang saukur jadi hakekatna, 
maka  
hirup  teh  
teu kena ka wates 
ku rupa-rupa hal 
anu bakal ngabeuratkeun dirina. 

Hirup saukur wawuh 
jeung dirina atawa 
anu wawuh jeung dirina. 

Nyaeta 
cahaya jeung rasa. 

Hirupna dzat  
boga  sifat  hirup. 

Hirupna Robb 
boga ngaran, 

Hirup ge 
boga sir, 
boga af’al. 

Hirup teh 
boga bebener kana dirina serta jujur kana dirina,  

hirup teh 
boga tekad jeung 
laku  lampah, 

hirup teh 
haq ngawawuhan dirina.

Ngan rumasa kana dirina jeung ngawalian rasa dirina, maka 
hirup teh bakal ngahiji jeung jatining hirup dirina, nunggalna tunggaling dirina, nyaksian sagala bener  dirina, 
nyaksian sagala  laku lampahna,  tekad  dirina,  rencana  dirina, 
nyaksian kana harkat darajat dirina, dina tangtungan dirina, anu tunggaling diri.

Maka bener mun disebut yen hirup teh 
ayana dina 
asma, sifat, dzat, sirr, af’al anu ngajadi  maujudna, 
laisa kamislihi syaiun 
walam yakun lahu kufuan ahad 
kun faya kun,  

teu  aya  deui  hirup  
salain hirupna  pribadi,  

teu  aya  deui  anu  disaksian  salain  ti  nyaksian 
rasa tunggalna pribadi, mandiri  tina  sakabeh  tekadna,  
ucap  dirina,  
laku  lampah  dirina,  
jujur jeung bener pikeun dirina, 
ngaraksa ngariksa dirina, dina kalanggengan dirina 
nu sajati,  
sampurna  ku  sajatining  haq  na  
maka  hirup  
mun  geus  kapanggih  jeung hirup bakal manggih 
ka na saestuna diri.

Bab lain aya oge anu muka kana harti 
yen hirup teh 
nu sabenerna mah 
teu ngaboga -boga, 
hirup teu boga ngaran 
da hirup mah 
tetep hirup 
teu butuh ku ngaran, 
ngan  hirup ge 
butuh ku salamet 
pikeunn nyampurnakeun sakabeh rasa dirina ngawaluyakeun dirina, 

hirup oge ngawicaksanakeun 
kana dirina 
asih kana dirina, 
ngasuh kana wujud jeung  maujudna, 
ngasah sakabeh rasa dirina,  bisa ngamumule jeung ngabagjakeun kana dirina, 

hirup ge wawuh kana awalan jeung akhiran dirina, 

hirup ge wawuh jeung qodho jeung qodar dirina.

Dzat  hirup  ge 
boga  jinis,  
boga  jisim,  
jirim  dirina,  
jinisna  robb,  
jisimna  cahaya 
jirimna rasa. 

Sanajan yen dirina teh 
lebur dina sakabehna.  

Jadi hirup teh  
tetep hirupna. 

Lebur dina sakabeh nu aya. Jeung lebur dina sakabeh nu teu ayana. 

Tapi hirup tea tadi 
tetep aya dina hirupna. 

Sajatina pribadi hirup 
dina poek tetep aya nu hirup. Dina caang  oge tetep aya nu hirup 

teu aya nu ngawatesan dirina salian ti karep dirina. 

Da sakabehna 
aya dina pikirannana hirup eta pribadi,  
aya dina tanggung jawabna pribadi jeung sakabeh ijinna  pribadi. 

Lebur dirina   
musnah dirina, 
dina alam hirup jeung kalanggeungannana pribadi.

Maka hirup teh 
disebut sang pribadi haq tina sakabeh sajatining haq, da  hirup teh 
bisa ngukur kana tungtung rasa dirina pribadi 
teu sieun ku itu jeung ku ieu da ka beh geus ka cekel 
jadi rahasia dirina pribadi sakabehna oge geus 
ka eunteung ku dirina.

Maka jusnurna  hirup  teh sampurna teu kena ku robah, 
maka 

hirup yakin kana wajibul wujudna diri  atawa  jasad, 

aenul yakin  kana wajibul  goibna. 

Manusa, 
nyawa, 
ruh 

haqul yakin 
kana ghoibun ghoibna. 

Sajatina rasa atawa 
batin 
pikeun nyaksian  
jeung ngawalian cahaya  rasana. 

Cahaya rasa ieu 
aya dina tempat anu poek buta rajin, 
aya dina alam keueueng 
nu ngadangdeung, 
di dingding ku rupa-rupa kelir, 
nyacas di alam mokaha, nitis dina sari, 
nirca dina rasa, 
mancala pancasona sajati, nunggalna nafs dina nafas nu sajati, 
hirup langgeng salalawasna di  alam  rahasiana,  

hirup sang  mukamil,  
lebur sakabeh kubur, 
lebur papan lan tulisna, bersih suci teu aya corat coret deui, 
musnah ilang tanpa karana, ka alam kanikmatan 
anu tanpa kira kira, 
ilang rasa, 
ilang cahaya, 
hirup dina kalanggengan jeung kanikmatan nu sajati.

hong munah
sing kari munah
munah lemah munah langit
bayu punah bayu kapunah
rahayu swasti astu
nirmala seda malilang
jisim lantif kang salamet
kubur kang allah
manusa ngandeg
alam padang poe panjang
nagara tunjung sampurna
sah jero sampurna jasad
sirr dzat les
kusuma jatining sampurna
suci dunya akherat
sirnaning jinagad gusti
menyang tujuh lapis bumi
tujuh lapis langit
les angles
panglimunan gusti
nurbuat dzatining hirup
hirup manusa sunda
Perbawa teu puguh dumuk
Tara tanjruh kunu bukti
Balukarna hejo tihang
Mun pasilingsingan ati
Nyiar keneh susuganan
Nu enya di lain lain
Hiji ciri manusa 
nu wawuh kadiri
Bagja hurip bareng gusti
Sajeroning hirup 
iwal ti pasrah
Neda parentah gusti 
jeung rosulna
Hirup hurip manusa pasti
Lain hirup owah gingsir
Tapi teguh mawa bakti
Lampahna jadi tauladan
Budi panrangina 
siga nu elehan
Tapi hate 
cadu eleh
Kanu salah
Kalawan patokan urang
Cicing dinu bener
Nangtung dina sahadat
Manusa nu pasti
Teu nyiar pribadi
Kaluar ti diri
Manggih pasti
Wates haq na diri
Gusti ngancik dina alam manusa nu tunggal
Ngajadi saksi dirina
Saksi Gusti nu hakiki
Rido tur ikhlas
Sumerah kana 
nafsiahna Gusti
Renghapna nafas 
eta manusa
Dihampura sadaya daya
Kusorotna nur cahaya rasa
Gustina nu sajati
Hurip tunggal




PANGEUSI

Bagja manusa nu fakir dirina sabab bakal manggih kana rasana hirup.
Bagja manusa nu manggih sedih sabab bakal manggih kana nunggalna hirup.
Bagja manusa nu manggih kana halusna hirup sabab bakal manggih kana rasa sajatina hirup.
Bagja manusa nu lapar jeung haus kana bener sabab bakal manggih kana kapuasan rasa hirup.
Bagja manusa anu murah hate sabab bakal manggih kana sagala kamurahan hirup. Bagja manusa anu manggih kana kasucian dirina sabab bakal ningali atawa  nyaksian robbna nyaeta zat hirup nu sajati.
Bagja manusa anu ngadegkeun kadamaian jeung karahayuan sabab nyurup rasa hirup nu sajati.
Bagja manusa anu di aniaya ku sasamana sabab bakal hudang rasa nu sajati tina jero dirina, anu nantungkeun hak jeung bebener dina sakabeh rasa manusa nu pasti. Bagja manusa anu dicela ku sabab manggih hirup nu sajati sabab rasa moal bisa  dibobodo, moal bisa dibohongan, moal bisa diulinkeun mangka cahaya hirup bakal  nyorot ka dirina.
Caang  padang  narawangan,  poe  panjang  nagara tunjung sampurna  “dina sagala nu hirup eta, aya kami nu boga hirup, jeung kami keneh nu jadi rahasia hirupna”. “sakabeh rasa aya dina nu hirup jeung nungkulan kahayang  rasa  hirup  nu sajati.  Ngan manusa loba  ngarobah sagala kahayang KAMI, jadi kahayang dirina. Maka loba manusa anu ingkar dina jalan hirup KAMI. Maka  KAMI nyumputkeun diri KAMI dina poek dirina”.

“KAMI hirup. moal ngabohongan  kunu  can  warawuh  ka  KAMI. KAMI nyaksian hirupna manusa, sabab KAMI aya dina hirupna manusa, jeung rasa manusa. sabab kami hakekatna manusa”.

“Manusa teu boga haq pikeun dirina salian ti KAMI. Maka manusa wajib nyaksian kami supaya ulah ngalajur nafsu dina dirina”. “kami boga haq pikeun hirup kami kami anu boga haq ngatur diri kami. Sabab kami nu hirup jeung benerna KAMI”.

“Manusa nu teu nyaah kana hirupna, sarua jeung teu nyaah ka KAMI”
 
“Manusa anu teu mikir kana dirina, maka bakal jauh jeung KAMI”, “KAMI hirup, anu  diuk dina rasa manusa anu lantif dina dirina. KAMI hirup anu milih jeung kapilih tina sakabeh nu hirup”.

“KAMI hirup teu gedag ku ka anginan, teu tiris ku kahujanan, teu panas  kukapanasan, teu leungit ku diduruk, teu sirna ku singsieunan, teu hanjat ku  dicacag”. 
“KAMI hirup teu ngaboga-boga,  teu katundung  ku sedih,  karagragan  kusangsara, teu katajong ku cilaka, teu nincak awi regas, teu kahalangan  kupipinding”. 
“KAMI hirup teu butuh pamuja teu butuh pamuji, teu syirik ka pangampih, teu nyacad kanu lian”.  
“KAMI hirup anu teu boga  pamrih. teu  neang upah”. “Hirup  lain  nantung,  lain  diuk,  lain  sare,  tapi  hirup  teh  cicing   bari nantung”. “Gek bari diuk, rogojod bari sare bari indit, gap bari nyabak. set bari meta, bray bari beunta. nging bari ceurik, nyeh bari seuri”.  “Saha manusa anu wawuh  jeung  dirina,  maka  wawuh  jeung  hirupna  KAMI, jeung  benerna  KAMI. Maka  bakal  dijamin  hirupna ku hirup  KAMI,  diganti hirupna ku hirup  KAMI. Moronyoy rasana ku rasa KAMI. Caang dirina ku caangna diri KAMI, dina  jero jeung luar dirina”. 

“KAMI hirup anu nyaksian jeung disaksian ku aranjeun sabab KAMI teu butuh ku dunya aranjeun sakabeh geus kami pasrahkeun ka aranjeun”. “Sing saha jalma anu ngalaworakeun kana nyaksian ka KAMI, maka KAMI ge bakal nyabodokeun kana sagala nu dilakukeun ku dirina sabab KAMI moal ngahukuman ka maranehna salian kalakuan maranehna sorangan anu bakal ngahukuman kana dirina”.

 “KAMI  karunya  ka dirina  tapi  dirina  teu nyaah  jeung  karunya  ka dirina sorangan, sing saha jalma anu teu nyaksian ka KAMI maka aya dina hiji karugian nu gede”.

“Ya Muhammad apa anjeun jeung umat anjeun teh geus nyaho kana surga kami?”

“naha umat anjeun ngaharep kana surga KAMI  naha  bakal aya  surga  nu  bakal kami bangun di mana aranjeun geus ngalaman alam maut”. “Teu aya surga jeung naraka nu KAMI buat pikeun aranjeun. Salian aranjeun sorangan nu miharep kana eta  ayana  surga,  jeung  moal  kami  bangun  eta  surga  jeung  naraka   salian  keur aranjeun ngalaman keneh hirup gelar di alam dunya”.  Sabab  kami  teu ngarepkeun aranjeun manggihkana surga nu dibuat dina alam misal aranjeun tapi kami saukur miharep aranjeun nyaksian kana benerna jeung ayana kami.

“Mun manusa eta masih miharep kana surga kami sabenerna dirina can wawuh jeung kami. sabab kami saukur miharep ka aranjeun pikeun jadi saksi-saksi kami”. “Saha anu miharep upah ka kami, sabenerna manehna meunang upah tina naon anu diyakinkeun kudirina lain ti kami”, “Jeung saha jalma anu  miharep kana bebendon  ti  KAMI sabenerna eta datangna bebendon teh ti dirina, lain  ti KAMI”. “KAMI Dzat anu Maha Sampurna anu teu kitu teu kieu. Ngan KAMI aya dina sakabeh syak jeung wasangka aranjeun”.

“KAMI hirup, anu aya dina sakabeh hirup aranjeun. Ngan aranjeun teu wawuh jeung  kami.  Jeung  teu  nyaksian  ka  kami. Saukur lisan anjeun nyaksian KAMI ”.

“Hirup eta hiji kaadaan, hiji kanyataan, teu bisa dipungkirkeun deui” “Hirup hiji eusi pasti  butuh wadah, ngan moal cukup ku hiji. Tapi tiap wadah nu aya can tangtu cocok salilana. Hese neangan wadah nu pas jeung eusi”. “Eusi ge kadang nyaah  ka  dirina, maka pikeun ngeusina eta wadah, kadang nunggu hiji wadah anu pas  dipersiapkeun dina waktu nu lila, pikeun nyaimbangkeun pamor eusi jeung urat wadah”.

“Hirup eusi hirup wa dah ngahiji dina rasa. Rasa nya angan luar jeung jerona eusi. eusi  nampilkeun wadah. Wadah nampilkeun rasa, perbawa eusi” “Ibarat amis jeung giungna, pait jeung nyaketna, asin jeung ngelelna” “Ibarat  badag  jeung lemesna, leuleus jeung liat na, sari jeung rasana, cahya jeung caang na, moronyoy jeung sorotna”. “Maka lamun wadah jeung eusi geus ngahiji, jadi saru, kulantaran jadi sarupa. Sareunteut saigeul sapa temon sahiji atawa nunggal ”

“Eusi aya anu leuwih lemes ti wadah, atawa wadah leuwih hipu ti eusi. Aya oge eusi jeung wadah sarua lemesna atawa sarua heurasna” “Kadang aya wadah teu sarua  jeung gambaran eusi. Kurangna  wadah ditutupan ku eusi. Kurangna eusi ditutupan ku wadahna”. “Ngan emang pikeun ngudag anu pas atawa  punjul eta aya dina perhitungan jeung rencana hirup nu leuwih sampurna. Ngan biasana  bisa kaitung atawa saeutik nu kapilih, pas antara wadah eusi  jeung ngaran saimbang atawa  silih mawakeun. Saperti Koneng: ngaran, wadah, eusi sarua atawa ngahiji”.

“Kalanggengan hirup eusi teu katingali ku rupa, ku seungit, atawa bau. eusi pasti kasirep kaluarna atawa  wadahna.  Aya nu wadahna  leutik  tapi  eusina  bisa  jadi panyear alam ”

Hirup Ngan saukur ngaran. saukur kasebutna. Ari hirup teh nu kumaha rupana? Jelas hirup teh teu aya bentukna. kumaha ari warnana hirup, sugan aya jirimna? apa mereun hirup teh aya bau jeung seungitna? can aya anu eces nerangkeun kana hirup teh. Naha can nyarahokeun kana hirupna? ari sapopoe teh jeung saha atuh maranehna bisa usik jeung malik. Naha lain ku hirup meureun maranehna bisa ojah kokojayan dina alam ieu. Ari hirup teh cicingna dina naon? apa ari hirup teh boga tempat? apa hirup teh ngeusi kana sakabeh ruang? jeung aya dina sakabeh waktu? saha saksina hirup teh? jeung naon ari ngaran aslina hirup teh? cing saha anu geus wawuh jeung hirup? jeung saha a ri ngaran na anu bisa nyaksian hirup teh?

Sigana moal waka aya jalma anu beuki kana ieu carita. Komo bari daek mikiran kana naon anu jadi pertanyaan jeung tatarucingan eta hirup. Mimiti tah urang teh narawangan kana jero alam pikir urang pribadi. Anu sapopoe makean hirup bari jeung teu wawuh kana hirup sora ngan. Cing urang sieurkeun lalakon teh. Supaya bener-bener medarna. Kaharti katarima kunu daraek mikir, daraek ngajina, daraek maca hirupna supaya  manggih hirup nu sabenerna anu saja tina jeung nyaho kana haqna eta hirup pribadi, sing katimu sing ka harti, katimu ku akalna kaharti ku jeroning atina, acining elmu aya dina jero diri.

Breh buka bray caang sing lalaunan ulah hayang buru buru muka, bari jeung gura-giru tina muka bab ieu. Samemeh eunteup kudu diintip heula. Samemeh ditelen kudu dibeuwung heula. Samemeh dihuapkeun kudu dipilihan heula. Ulah samar ku beja, samar ku tetenjoan, samar ku ambek, kabawa sakaba-kaba, katelah bisa jeung  nyaho bisa maparkeun tapi bari can puguh nyaksianana. Kahade urang kudu  ati-ati  sing imeut ulah gampang kaolo, kapangaruhan kabawakeun kacampuran ku nu  teu  pararuguh, reugeupkeun dina hate, wadahan dina ati sanubari, siratkeun eta  nurani  nu bersih, bijil rasa sajati, kanyaah kadiri, ciri welas asihna, hirup kana wadah nu dicicingan nur sajati.

“sir wenda, dat nur wendah”

Hirup bareng jeung huripna, hirup teu kena ku sabab, tapi hurip ku sabab keun ku ayana hirup. Kumelipna bentang kulantaran aya nu hirupna atawa aya nu jadi hirup dina dirina. Hirupna ngahiji jeung caangna  diri, lain caang nu datang ti luar dirina “Ari Robb, can aya kalimah nu pas pikeun nerangkeun naon eta Robb. Tiasa  disebat dzat, kusabab Agung tur Sampurna. Endah kabina-bina teu tiasa dirupakeun atawa digambarkeun ku samanea, saukur nu geus nyaksian eta Robb tapi pa sti bingung mun dititah ngarupakeun eta rupana Robb”.

“Maka disimpulkeun ku ayana eta Robb sakabehna tehbisa hirup”. “tempat kaluarna eta Robb dina poek mongkleng buta rajin”. “Buburiakan ku hurungna, ngagebur cahayana nyorot caangna,  endah  rupana, endah  warnana  teu  bisa dikira-kira”. “Eta Robb oge nyumput buni dina caang, nyumputkeun sajatina dirina, ngarahasiakeun sahadirina  nu jadi misteri rahasia sakabeh alam hirup”.

Alam hirup sakabeh manusa, sakabeh alam, sasatoan, tatangkalan  jerona  langit, jerona  bumi,  jeung  jerona  lautan. Alam hirup Robb teu kahalangan  ku tempat waktu  rohangan,  jeung masa,  eta sakabehna  nu  ngajadi  alam  hirup. Alam  nu endah, alam ribuan cahaya, mangjuta rupa, mangjuta rahasia.

Pikeun manusa anu daek ngulik naluktik  kana  sakabeh  wacana alam Robb, kurangna urang bisa mesek kana ieu bab moal tangtu beak ku sataun atawa dua taun, ka saumur tangtungan urang kumalayang di alam dunya ieu moal waka kahontal, kaburu kapegat ku nyawa.

Maka peupeujeuh ti kami, teangan hiji  kolot atawa guru anu luhung ku elmu jeung pang artina anu bisa mukakeun ieu sakabeh rahasia alam ngan anu leuwih jentrena, teangan guru anu geus pertapa, nyaho jeung dikanyahokeun naon anu kudu ditapaanana jeung geus kapanggih jeung tatapaana, ngan sing kahade, eta ge kudu diuji heula, bisi manggih careuh buluna domba, mere elmu kudu aya jasa.

Keun ka ukur iyeuh ku rasa diri, lamun rasa merean, hartina aya saeutik benerna ngan lamun rasa teu panuju tong diteruskeun, pan moal aya lamun urang menta wajit diasongan gambang. Sing  tarapti, ulah kabawa sakaba-kaba kajurung  ku napsu, bisi hanjakal  jeung  kaduhung, mun nu bener mah eta  guru, moal  loba pamenta jeung sarat naon-naon, ku kapanggihna oge geus bungahna.

Sok teangan pigurueunana. Wawuh ka gusti, kudu di dunya, di akherat saukur siksana, Gusti moal rek ngadzoliman ka umatna, iwal ti umatna nu ngadzoliman dirina. Puguh kudu diwawuhan, memang wajib disaksian, mun  saukur ku lisan budak anyar borocot ka dunya ge bisaeun, mun bener urang boga tekad Gusti bakal muka jalanna, ulah gampang dibobodo, ulah gampang  dipinteran, mun bener kyai teh sakti, geus puguh can nyaksian? mun  bener eta ulama  teh bisa, kudu nyaho bari maksa eta elmu kudu bukti, ulah saukur neangan panglaris.

Salamet lain jang saukur di dunya tapi kudu nepi ka akherat. Ngudag dunya moal aya tungtung, akherat geus tepi dina tikoro,  sing  kahade, loba anu alim, alim pulasan, luar jeung jero teu sa rua. Ngaku ulama loba maksiat, kitu deui haji-haji.

Kudu nyaho kana  hakekatna ulama, komo deui  hakekatna  HAJI.  Mun  bener papanggih jeung nu kitu, tanyakeun heula ku anjeun, naon anu  leuwih  luhur batan langit, naon anu leuwih beurat batan bumi,  naon anu leuwih cepet batan angin, naon anu leuwih loba batan jukut.

Mun can nyaho jawabna, eta kitab geus di gelar  di sakabeh alam. Jadi panyear jagad, lain saukur  dibaca  dibolak-balik.  Panon bolotot mata peda,  hirup teh wasiat diri, hiji amanat pikeun wawuh jeung dirina. Ayeuna tah naon anu leuwih jero batan leuwi, batan laut, batan bumi? naon eta tunggul karang tumaritis? mun urang  bener geus nyaho jeung hirup moal aya deui eta rahasia, lamun gajah nyaho iraha   eta manehna kudu balik mulangkeun hirup kanu hirupna  maka sakabeh sasatoan  bakal ti hareula balik ka Rohmat  suci, naha  bet manusa  nu dimuliakeun, boro boro nyaho, komo kudu dikanyahokeun ku dirina mah, jeung nu bogana hirup can tangtu geus nyaksian komo wawuh kana kubur nu hirup, eta ciri pinterna manusa, bodona jalma.

Tiwu hideung, catang kangkung, ari ti luarna mah  hareuras jerona mah kosong, awi andong, wesi bolong kuat katingalina mah, da  geus  di yakinkeun benerna ngan kamana neangan eusina.

Aya guru, mun ditanya, nagara alaihim susulumpatanna dimana? deuh ceunah eta mah tatarucingan budak, tapi ngajawabna teu beluleun.

Lamun aya nu kajepit jadi ucing, nu nyumput kudu dihongkeun, sakabeh siloka  jeung tatarucingan ulah dianggep enteng mun teu kapanggih, kaduhung sagede gunung, hanjakal kabina bina.

Indung keur lenjang, Bapa keur bujang dimana urang ayana?

mun langit tacan aya, dunya tacan dibuat dimana urang cicingna?

Bral kaditu tareangan, naon maknana naon eusina kaharti jadi pangarti, katimu jadi panemu, jadi jampi pikeun diri, elmu lain kaluar dina bincurang jeung siku hirup manusa, disamakan ku raga, dianggelan ku nyawa, dielingan ku guguling, diharudung ku salimut, dimana ngancikna hirup teh?

Moal rek neangan domba nu loba, ngangona oge sakitu beuratna, ngan saukur neangkeun domba  anu  leungit  tina  sakitu  lobana  domba. Sugan ku manggih hijina. Oge leuwih bungah tibatan ngangon anu ngaratus jeung ngarebu. Lain rek ngajual, lain rek meuli saukur nganteurkeun kanu bogana da lain haq kaula. Eta domba teh aya nu bogana aya nu leuwih haq,  kaula  saukur  tatamba  sugan  ka anteur, bisi eta domba teh keueungeun rek balik  ka  kandang,  bisi  poekeun  di jalan, sugan kaoboran. Bisi lapareun teu manggih dahar, bisi susaheun teu manggih jalan balik, da ngarana oge domba, kiwari sok disebut embe sok saukur tuturut munding, kumaha wae nu hareupeun kabawa ku itu, kitu. Kabawa ku ieu, kieu.  Sugan  ari  geus  dianter  mah,  bisa  balik  sorangan  ka  kandangna  da  geus nyaho jalan iyeuh. Iraha waktuna nyiar dunya, iraha  waktuna  kudu bebenah, iraha waktuna  kudu beberesih. Jadi teu kapoosan dina waktu nu munggaran,  nyaho iraha waktuna kudu mulang kandang. Supaya tartib, rapih, beres sagala urusan, ku ningalina ge geus bungah, ku ngadengena ge geus senang. Moal rek sirik, komo ngalelewa mah justru rek nurutan supaya sakabeh embe jeung domba teh nyarahoeun balik ka kandangna sorangan. Sugan kawaris sakabeh.


PANUTUP/PANGJEUJEUH
Sakitu heula  eta pedaran  jeung lalakon, moal waka rek jentre ngabuka kana  ieu lalakon nu jadi konci. Sakabeh manusa nu gelar di alam dunya ngan saukur rek mancing dina cai nu herang sugan laukna beunang, lamun bener beunangna, rek dipais tapi samemehna rek dipais dibumbuan  heula, jeung  diuyahan heula supaya  ngeunah rasana, mun embung saukur beja, saukur cenah wayahna kududaek neangananna dimana eta ngancikna jimat hirup jeung naon eta mustikana hirup. Jauh dijug-jug, anggang diteang ari nu dekeut diliwatan, ber ka ditu, ber ka dieu. Jarah, ka kaler, ka wetan, ka kulon, jeung ka kidul meunang naon?, awak leuleus, sirah lieur, beak itu, beak ieu. Hayang menang tapi bebeakan, karunya teuing.

Tong siga batur, tong siga nu lian, tong kabawa angin, kajuru ku seuneu, tong nuturkeun teuing indung suku, tong samar kunu ka tenjo bisi kasebut hejo keneh tihang. Teang jalan jeung lampah nu pasti.

Panutup, neda bagja ti sadaya, neda caang ti papada, neda hirup hurip sadami, sapadamian ngajadi, rukun kanu  umum, runtut  raut  jeung balarea,  leukeun neangan  panuntun, peso raut  bakal seukeut. Alus ku  niat, bisi  goreng  ku  tekad, alus ku ucap, bisi goreng ku basa, manusa kudu silih hampura pikeun ngawangun nagara dina hakekat, waruga dirina supaya sampurna  jeung  sejahtera hirupna jeung dipika asihku sasama kupapada jalma, damar ngajadi darma, darma ngahiji jeung damar, manusa teu daya upaya, anging masrahkeun sadaya daya ka jinisna, nu  kagungan jisim jasmani  panganika  nu  kagungan  pangawasa.  Isuk  jaganing pageto, sing kapanggih jeung  eusina, sing gede hate, ulah pondok pangharepan. Titis  tulis moal pahili. Neang bagja, teu manggih pahala. Pahili moal kapanggih. Pahala moal katarima.

Saukur bagja nu kabina bina, swarga tanpa kira-kira.

Muji abdi, muji gusti.
Abdi nu muji gusti.
Gusti muji ka abdina.
Muja muji tunggaling pribadi
...cag. tabe pun

kengeng nyutat ti rerencangan, mugia aya mangpaatna ==========================================

Tidak ada komentar:

Posting Komentar