ILMU NING RASA KA-SAMPURNA-AN

[26/1 02:14] aji rasha: Bismillahirrohmaanirrohiim...

ILMU NING RASA KA-SAMPURNA-AN 

geusan DIRI, 

dina Hiji Ajen nu Tangtu, Nyata-na Ngolah DIRI, geusan : 

Ka-Sampurna-an : 

Sipat Laku (ules, watek), 

nu nyahayakeun Sinar (cahaya, asal) 

ti nu "Wasa-NA", 

geusan "nga-Wasa-keun" 

ka nu di "Wasa-NA", 

pikeun nga-BASA-keun Wasa pang-Awas'A ku Kersa-NA. 

Sinar-NA atawa 

PANCER DIRI. * ka-Sampuna-an : 

Wujud jeung Laku nu Nyinar'keun Cahaya Sinar Wasa-NA, 

nu dina nga-Wasa-keunana. 

Nyinarkeun atawa Mancerkeun : 

“Sampurna di Wasa GUSTI NU MAHA SAMPURNA 

di Basa INGSUN 

anu nga Ma-Ha.” 

(Gusti Pancer-na Sipat, Ingsun anu Mancer-keun 

dina Kasipatanana). 

Hirup geusan Mancer-an 

dina sagala pang-Awas'A Kersa anu geus di Kersa-keun pikeun nuju kana 

Aji Ning Ka-Sampurna-an Hirup, 

tangtu mudu metik éILMU-NING HIRUP. 

geusan ngahontal, 

tur nga-Gema keun Diri, pang-Aji-an Laku 

keur Pang-Aji-an Diri 

nu mang-Rupa : 

1. Aji luhung : 

    sangkan Diri

    (Ka-Harkat-an). 

2. Aji Komara : 

    wibawa sangkan Diri.  

    (Ka-Darajat-an). 

3. Aji Wiwaha : 

    sangkan Diri 

    (Ka-Martabat-an). 

pang-Aji di luhur, 

dasar Elmu keur Nyipatan Lakuning Lampah, 

Ciri Diri nu nga-Gema Ka-Sinar-an-KU. PANCER-AN ASAL, 

sangkan wawuh ka nu 3(tilu) dawuh nu nyangking NYINARAN GALUH 

sa-Laku JAGAT PA-NATA-AN RASA 

ti nu nga-RASA'anana. 

3(tilu) dawuh nu nyangking 

di JAGAT PA-NATA-AN (tempat cahaya Suci) 

nu aya dina Diri nu Nebar-an CAHAYANING ULES WATEK, nyaéta Sinar nu dawuh : 

1. Nga–SANG-HyANG : 

    (Diri Mi'JATI ka-TUHU-an 

    di Alam-na) keur Pangaji 

    EImu Suci nu Apal ka NU 

    KAGUNGAN WASA. 

2. Nga–RA-HYANG : 

    (Diri Mi'RASA 

    kama-Nusa-an di Alam'-na) 

    keur Pangaji Elmu Suci nu 

    Apal Diri nu ka-Hirup-an. 

3. Nga-DANG-HYANG : 

    (Diri Mi'RAGA ka-Nusa-an 

    di Alam-na) keur Pangaji 

    Elmu Suci geusan Apal 

    kana Hak jeung Pancar-an 

    Mahluk nu pada-pada 

    di-Cipta sa-Alam 

    (ka-NUSA-an), 

    anu Campur sangkan 

    SAMPURNA. CAHAYA-NA 

    nu jadi Ules Watek tina 

    3(tilu) dawuh nu NYINARAN GALUH, tangtu Diri ka-Wanda-an Sipat : 

1. Ka-WISNU-an 

    (kawasanaan) : 

    Hirup, mampu Ngadalikeun 

    Rasa jeung Wasana. 

2. Ka-SHIWA-an 

    (kasahawaan) : 

    Hirup, mampu Ngadalikeun 

    Hirup jeung sa-Sama-na. 

3. ka-BRAHMANA-an 

    (kabarahmanaan) : 

    Hirup, mampu Ngadalikeun 

    Laku jeung Alam-na. 

3(tilu) Cahaya anu Nyipatan Jadi Cahaya nu di-sebut : ULES-WATEK-DIRI, 

udagan anu Dihin 

ku katangtuan, 

pikeun netelakeun ka-Sampurna-an 

dina Nata-ran Tatapak ka-Hirup-an, 

nu bakal jadi Adeg pang-Adeg-na Diri, 

pikeun Nyubadanan ka-Butuh-an Pasti. 

Ngahartian, 

Patujuan HirupNa. 

sabab : 

Hirup anu ng-UsiK-keun, Hirup anu ng-OBAH-keun, Hirup anu ng-A'WASA-keun, Hirup anu nga-RASA-keun, geusan : 

Hirup Kudu Mawa Cageur, Hirup Kudu Mawa Bageur, Hirup Kudu Mawa Bener, 

ku alatan Hirup nu ka-Hirup, nu ka-HIRUP-keun 

ku Hirup-na anu Suci, Ngabukti kalawan Nyata. Hirup-na keur nuju ka-Sampurna-NA.

TRI PANCER SILAH 

Tri Pancer Silah, nyata-na : 3(tilu) Cahaya-na Diri 

anu Mancerkeun Sipat geusan ngahontal ka-Sampurna-an Diri 

nu Mi'Banda Sinar : 

1. AJI LUHUNG 

Harti'na : Munel ku Pangaweruh Rasa jeung Jiwa sa-Laku Sari-Ning Diri 

anu Teguh Pengkuh tur Ampuh Timpuh sarta Awas dina ng-A'Wasa-keun 

tur ng-Awas-keun pang-A'wasa-na, 

Nebar-keun Ellmu pang-aweruh ka-Sampurna-an, 

ku dasar Taliti sarta Nastiti. 2. AJI KOMARA (Wibawa). Gelar-an Laku-Ning Diri 

nu nyangking patokan Pasti, dina nga-Jaga tur nga-Riksa Ules Watek 

tiap-tiap Anggota Badan, 

Aji Komara mang-Rupa Wangunan Diri nu Pinuh 

ku Sinar ka-sa'JATI-an Hirup, Teges-na mah 

Laku Paripolah, ka-Ules-Watek-an ku naon Rupa nu di-Lakonan, 

Pageuh ku dadasarna 

ka Ikhlasan, 

tur di barengan ku Pancer-na Rasa. 

PANCERAN AJI KOMARA 

aya dina SINAR-NA RASANING : 

PANCER-Na LAKU : 

Jujur Ka Diri, 

Kukuh Kana Jangji,(Kujang), Lemes Usap Teuas Peureup, Heureut Keupeul, Lega Awur. 

PANCER-Na GAWE : 

Geusan Mingpin Diri Sakujur, Batur Sakasur, 

Dulur Salembur Kalayan Baraya Sabuder Awur. 

geusan Hirup nu Munel 

ku AJI jeung PANG-AJI DIRI nu di Olah ku ka-Rancage-an, Budi jeung Parangi 

sa-Laku WAWANGI DIRI, someah, darehdeh sarta Hormat ti Lawat ka sa-Sama Hirup-na. 

Éta Hasil tina 

ng-Asah Akal jeung Pikir,

[26/1 02:14] aji rasha: ng-Olah jeung nga-Riksa Hirup, 

Ngudag Tujuan 

geusan nga-Jaya Tapak, Lalampahan Sorangeunana : “SUCI HING PAMRIH RANCAGE HATE”. 

3. AJI WIWAHA 

Hartina : Ajen-Inajen kaparigelan Diri 

dina Ngolah ka-Motekar-an Elmu nu Weruh 

Salaku Kembang-na Diri, Munel ku WARNA-Na RASA, BUDI jeung DAYA, 

KARYA jeung KARSA-Na, pikeun Panalar BUAH CIPTA (karya diri). 

SUGRI Pang-BAKTI "SAJI-NING LEMAH-CAI", pakeun 

JAYA WERUH 

SADURUNG WINARA. KARSA-Ning Ngarancah Bintang, 

Tinawur Nebar Caaang, Pakeun Ngembangkeun Talatah Keur 

"NGA-WANGI LEMAH CAI". Ka-WIWAHA-an (martabat) salaku Diri di wangun 

ku olahan dasar 

anu nga-LAHIR-keun 

KARYA jeung KARSA 

dina ka-Motekar-an Elmu, Ngolah Hirup 

Jadi ka-Hirup-an nu Hirup keur nga-Hurip-an 

geusan nyumponan 

ka-Butuh ALAM WARUGA. 

Ajen Pangajen Salaku Diri Ajen Pangajen Sa-Laku Diri Numut-keun Sunda : 

Lalakon Lampah 

dina ka-Hirup-an 

kudu di Wangun 

ku olahan dasar Elmu 

dina Tuturan Adat jeung Budaya Tuturunan, "KARUHUN NU BUHUN", pikeun PA-NATA-RAN 

Tur PA-NUTUR-AN 

ULES WATEK jeung PARIPOLAH-Na 

nu nga-Gambar-keun 

Salaku MANUSA Sunda Sangkan 

Mampu Nyumponan : ka-Butuh Alam Jiwa, ka-Butuh-an Alam Pikir, jeung ka-Butuh Alam Waruga, sangkan 

dina NATA RASA jeung 

NITI DIRI, 

aya Kendali 

teu mangprung ngaberung sakama-kama, 

sakarep INGSUN. 

Aturan Hirup 

di Alam Panyorangan. 

Kudu pengkuh kana Aturan anu di sebut: 

“TATA, TITI, DUDUGA, 

KALIH PERYOGA. 

* TATA (aturan léngkah) = ta-TAPAK-an Laku 

nu Kudu Napak 

kana Ugeran Aturan 

Talari Paranti 

sangkan 

teu Ngarempak Aturan, 

teu “Pamali". 

* TITI (tahapan lengkah) = ti-TINCAK-an Laku 

anu Nincak kana pa-NIAT-an anu Surti jeung Nastiti. 

* DUDUGA (sawangan) = Rupaning anu rek di Lakonan tinangtu kudu di sawang heula 

samemeh di-sorang, 

sangkan Hasil-na : 

"Cai-na Herang 

Lauk-na Beunang" 

anu ka-Rasa 

pikeun ka-Salamet-an. (WIWAHA YUDA NA-RAGA). 

PERYOGA = ukuran kamampuh 

pikeun ngajurung Laku 

dina Hiji Tujuan (kasanggupan anu diukur 

ku kamampuh). nga-Hudang-keun Rasa, sangkan 

Rasa ka Hudang Geter 

nu di sebut : 

Jiwa Ngaras, 

Jiwa Ngarus-Ras, 

Jiwa Nga Raas, 

Jiwa nu Ngawaas. 

Ka jerona Jiwa 

sangkan ka-Hudang RASA anu RUMASA. 

Basa seni 

anu didangdingkeunana, nangtu jadi basa 

keur pang-Jejer 

pikeun pang-Arti-an, 

nepikeun Rasa anu Eling, Jamparing-na. 

BASA SENI 

anu di haleuangkeunana, 

(ku Tembangna) breh Teges, salaku mawa “Wawanti” 

tina Sora jadi Sari 

keur Panepi, 

tina Sora Jadi Sari 

Keur pang-Hudang Rasa. 

Sari Sora nu maranti Wawanti tangtuna mawa Hiji wawanti, atawa wanti-wanti 

Basa Amanat atawa 

Basa Talatah, 

anu Ngajadi Tali Paranti : geusan GUAR'eun, 

geusan BACA'eun , 

sangkan Jiwa 

tetep ka-Hudang 

SARI RASA-na Rumasa. 

Jiwa anu ka-Geter 

jadi Rasa nu : 

NgaRas-, 

NgaRaas, 

Ngarus-ras, jeung Nga-RUMASA-keun. 

Leuwih Teges nu pasti 

dina nga-Wanti Rasa, 

anu Nalutur 

dina galindengna Catur, 

dina Kecap-na Saur, 

Tetes Jentre eusi-na 

ukur pitutur, 

geusan : 

Pepelingan, 

Pepedaran, 

Wasiatan, 

Amanatan 

pikeun Diri lumaku Hirup, Wawuh Ka Kujur 

Sangkan Akur Geusan Diri Keur nga-DIRI-an nana. 

KA-JEMBAR-AN RASA ka-Jembar-an Rasa mang-Rupa-keun 

salah sa-Hiji 

Adeg pang-Adeg Rasa, 

nu jadi dasar 

pa-NATA-an Hirup 

sa-Laku Manusa, 

anu ka-MANUSA-an. Ka-JEMBAR-an RASA, mangrupakeun 

pondasi Diri nu Kukuh, 

nu Nguatan Wangun-an Hirup, 

sangkan Ajeg tur Pageuh, MUSTIKA-Na Ngancik 

jadi Pamatri, 

dina "ATI NU WENING" 

dina "RASA NU RUMASA", "JIWA NU WIWAHA", 

kalawan 

"PIKIR NU NGARTI" 

TEGES Ciri-na 

Sipat Nu Nga-JATI DIRI.. 

Ka-JEMBAR-an RASA 

tara kapoles 

ku Rasa Hayang Tembong Diri, 

"Lain UCAP Anu GELAR, 

Lain LISAN Anu NYORA... 

Tapi.... 

Tembong-na Jadi RASA, 

Anu Bisa di-RASA-keun Ku-RASA-RASA Nu SA-RASA." 

KaHadéean anu Gelar 

ngan ukur Lilisanan, ka-Hade-an 

ngan ukur popolesan 

(basa – basi). 

Tapi, 

Ka-HADE-an nu Gelar 

ku LAKU jeung LAMPAH-na , Nyata Teges 

SARINING ka-JEMBAR-an DIRI anu nga-JATI”. 

Ka-JEMBAR-an RASA 

ti nangtu, bakal 

TEGES BUKTI-na, 

Nyata aya Sa-Laku 

nu Jadi CIRI-na, 

ku ka-PRIBADIAN-ana, 

Nyata : 

MANCER-keun CAHAYA BUDI jeung BASA-na nu ka-TATA. 

Ka-JEMBAR-an RASA USIK Sa-JERO Ning Cicing. 

OBAH Sa-JERO Ning Dada, USIK-na , 

Maranti DIRI

[26/1 02:14] aji rasha: OBAH-na Maranti RASA. 

Nu Nganteur 

ka Lemah Sungka Nyangkaruk geusan ka-Puluk. Pasir Liuh Peu-peunta-san. Ajrih Ning Rasa pang-GALIH. 

Milih Rabi MINDA RASA Rabi-na Ka Sang GUMATI . RASA-na 

Sang GURUH MINDA GURU-na Weruh Pi-Tuduh. JAPA-na 

AJI NING DIRI. 

geusan midiri! 

JAPA-na AJI NING RASA…. geusan Mi-RASA...!! 

JAPA-na AJI NING HARTI.…..geusan NGARTI..!! 

JAPA-na AJI NING KERSA …geusan NGERSA...!. 

Nyumput Buni 

Nembrak Caang, 

Buni Sotéeh NIAT ATI 

Nu SUCI, 

Nembrak Caang, 

Ku LAKU LAMPAH Nu Nyata. 

Nu di Teundeun 

di Han-Deuleum-keun, Geusan pa-NEULEUM-an nana. 

Nu di Tunda 

Dina Han-JUANG . 

Geusan DIRI nga-Daya Juang, Nya Hamo Luntur Ku Waktu, Kapan TAPAK 

dina TINDAK...

Kapan GALUR dina CATUR.. Mun di Teang 

Tangtu Panggih 

Mun di Penta Tangtu Mikeun. Nya Hamo La'as Ku Zaman. "MUSTIKA PU-RAGA JATI SUNDA". 

Pasti-na Bakal Ka Panggih, Mang-RUPA 

Balungbung Timu, 

Sabab Jangji Nu Bihari, Hamo nya Sulaya Pikir, 

Nu MISTI, 

Nu MUSTI, 

Tandes "DIRI NU NYAKSENI". Geus Natrat TU-LISAN-ana, Moal Sulaya, Ka-JANGJI-na, Teges Netes Tur Tetela 

Nya DIRI SU-RAT-Anana, 

Nya ALAM TU-LISAN-Ana KITAB-na JAGAT BUANA Moal Luntur Ku Mangsi-na. Moal Soeh Daluang-na. BACA-eun 

SA-TUNGTUNG UMUR 

Nya HATE Kudu Rancage. Teges Netes Tur Tetela 

Nya DIRI SU-RAT-anana, 

nya ALAM TU-LISAN-nana * CIRI-na : 

SA-TANGTUNG DIRI..

Cara-na : 

SA-TAPAK SA-JAGAT.. JEMBAR RASA NAGARA-na,  BUKTI-na : 

"RAGA SALIRA"..

Ciri Bukti : 

ka-JEMBAR-an RASA-Na MANUSA, 

Teges Mapaesan Hirup, 

Ku Nebar-an SINAR RASA, 

Nu Ngadangiang Ka-MULYA-an sabab : 

Hirup nu nga-Gema keun DIRI, Pasti-na, 

Tepung jeung ka Sa-JATI-an. "KUDRAT PASTI" 

Bakal Apal Kana TITIS. 

jeung TULIS-na. (CAGEUR).  

TITIS Anu nga-Jadi WUJUD (Manusa).  

TULIS, Anu nga-Jadi SIPAT (ka-Manusa-an). 

Hirup anu nga-Gema 

DIRI jeung RASA. 

Pasti-na Tepung 

jeung ka Eling-an. 

Kadar Diri, 

Dihin jeung Pasti.  

DIHIN : 

ka-YAKIN-an 

(Hirup lain ka-Hayang). 

PASTI : 

Pasti ti anu MASTI-keun 

anu moal bisa di Pungkir. 

Apal kana 

RASA jeung RUMASA  

RASA anu ka-TARIMA,

RUMASA pa-NARIMA-an. 

Hirup anu ngagema 

DIRI jeung PIKIR, 

Pasti-na Tepung jeung ka-Parigel-an. 

geusan NANJEUR-keun DIRI, dina Nyungsi TAPAK jeung LACAK pa-Lakonan-ana. (BENER). 

TAPAK : 

Alam nu geus di Sorang, LACAK : 

Alam pa-Nyungsi-an pi-Lalakon-eun. 

dina Nyungsi LALAKON DIRI geusan pi-Laku-eun, 

nuju Lengkah ka Alam 

anu bakal di sorang, 

anu ngajadi upayana, 

DIRI tetep Nyawang Alam 

ka Tukang geusan Narawang ka Alam anu bakal disorang, tangtu bakal nga-Hasil-keun, 

JALAN Ta-TAPAK-an 

anu MOAL NYASAR. 

nu Ngandung Harti : 

Bakal SALAMAT-na DIRI. Siloka-na : 

"BIHARI NGANCIK KIWARI", Nganjang Ka-Alam Pageto (Supagi), 

pameulina nyata Hirup Kudu : NYEPI di-Leuwi-na DIRI.  TAPA di-Sagara RASA. geusan nga-Balungbung Timu. 

JALAN GEDE Sa-SAPU-an. TAPAK geusan pang-Eunteung-an. 

Ku semu, JEMBAR-na RASA. Galeuh Bitung 

Hate Kangkung. 

Hurung Nangtung 

Siang Leumpang. Pangjugjugan, 

ALAM CA'ANG 

POE PANJANG. 

"NAGARA TUNJUNG SAMPURNA". 

R a m p e s… 

Dasar 

pikeun nga-Lalaku, ka-Hirup-an 

di Alam Hirup kumbuh, 

Alam Jagat Raya (dunya). dina Sorangan atawa 

anu Kasorangan, 

tangtu aya nu Marengan, 

dina masing-masing 

Alam Hirup-na 

anu Mi'Wanda 

CIRI jeung CARA nu beda. 

boh UKURAN-nana, TANGTUNG-anana, sarta PANCER-na, 

Gumantung kana 

KUDRAT PASTI-na 

nu geus di-KERSA-keun jeung di KARSA-keun 

ku NU MAHA-NA, 

tapi Ukuran Urang sa-Laku 

nu di Gelar 

di Alam Jagat Raya ieu : Mi'Wanda 

TITIS nu nga-JADI WUJUD jeung 

TULIS anu nga-JADI SIPAT, salaku Mahluk 

anu leuwih ti Sagala-na, 

anu ka-PANCER-aén 

pikeun mi'LAKU ka-MULYA-an anu ka-SAMPURNA-an, sangkan WUJUD MANUSA Mi'Banda 

SIPAT ka-MANUSA-an. 

Manusa di-leuwih-keun 

ti Mahluk anu lianna, 

lain ngan Ukur di-AKU leuwih dina ka-MULYA-ana, 

tapi Teges 

di leuwihkeun soteh dina RASA TANGGUNG JAWAB-na salaku Mahluk anu bakal Jadi Tunggangan-na Mahluk-Mahluk sa-Sama Hirup anu di CIPTA 

geusan Campur Marengan dina Hirup-na Manusa, 

Manusa téh salaku 

"Para-HU HYANG-NA", 

geusan nganteur sa-Kum-na CIPTANING GUSTI, 

"Ku-Da Sampurna." 

Ngan Manusa anu di sebut Sampurna tur Mulya teh :

[26/1 02:14] aji rasha: TEGES Mi'BANDA SIPAT ka-JEMBAR-an RASA. 

di antara-na boga Ciri : WELAS ASIH, 

UNDAK USUK, 

TATA KARAMA, 

ADAT, jeung 

WIWAHA YUDA NA-RAGA. 

JALMA di gelar 

tina pang-Asal-an Cangkang geusan JALMA-an 

(Wadah Hirup Nu Kosong). ngandung Harti : 

ngan Ukur di-TITIP-an Pang-A'WAS-A Awal 

nu Masih SUCI. 

tacan ka-BANGUN tur 

tacan ka-ADEG-an. 

tacan ka-SIPAT-an. 

nu Nyampurna-keun 

pikeun Adegan, 

Sipat jeung Ules Watekna, 

Jalma bisa nga-WUJUD 

ukur Mahluk JALMA-AN. 

nu ka Wangun tur 

ka Ules Watek-an ,

ku Sipat-Sipat Mahluk lianan anu ka Inum tur ka Dahar 

ku Diri-na, 

lamun teu Mampu Nyampurna-keun nana sangkan Sampurna. 

nu Bukti-na Mahluk Jalma-an sa-Rupa kitu,tacan "PAS" di-sebut MA-NU-SA, 

Sipat Jalma 

anu NITIS MANI-TIS Manusa, anu ka-Sipat-an, ka-Manusa-an, 

Bakal Teges, 

dina "LAKU NING DIRI" jeung Ules Watek-na ,

Mi'Banda Tujuan Hayang Nyampurna-keun hirup 

anu nga-RUMASA-keun. 

HIRUP Boga 

HAK jeung ka-WAjIB-an, tur Hirup teh, 

aya nu Campur dina Diri-na, nu kudu di-Sampurna-keun, pikeun ka-Mulya-an dina "LAJU NING LAKU" 

nu Bakal di Sorang-na. 

Manusa nu ka-Manusa-an Teges Jalma-an nu ka-Pilih sa-Laku pa-Lakon Hirup 

nu geus Jadi TITIS TULIS-Na. 

KUDRAT PASTI 

ti NU MAHA-NA, 

sabab : 

iwal ti Manusa 

nu Bakal Mampu nga-Laksana PANCER-an pikeun Ngurus jeung Ngatur ,atawa 

nga-Rawat Alam 

sa-Laku TITIP-an, 

sa-Laku sa-Sama Hirup 

nu di-Cipta, 

Manusa Sampurna, Campurna Gumulung, 

geusan nga-Jadi Tangtung sa-Laku Mahluk nu Linuhung, NU KAGUNGAN 

KU KERSA-NING 

NU MAHA AGUNG, 

NU MAHA KERSA JEUNG KARSA, 

“GUSTIi NU MAHA KAWASA”. 

Sipat Jalma anu ka-Manusa-an di-sebut-na ; "CAI AHUUNG" 

(CiHung atawa Ciung) Harti-na 

Hirup anu di Karsa, 

Rumasa. 

Hirup Nyata Pancer-an 

ti NU MAHA KAWASA. 

Paralun 

mung Ukur ga-Gambar-an, tur si-Siga-an, 

Tebih ka-nu sa-Enya-na, 

Dua Sifat nu nga-Jadi 

Ules Watek-na Jalma-an 

nu di-Simbul-keun tadi , 

Bisa nga-Beda-keun Diri 

nu ka-Sipat-an 

mana nu Ngancik Nyarungsum dina : 

"PU-RAGA JATI NING DIRI" Pikeun nga-Larap-keun 

naon anu jadi Udag-an PANCER-na Hirup, 

nu Ngara-na Manusa, 

tangtu keuna ku Dihin (ka-Yakin-an) jeung 

tangtu (dasar), 

aturan Hirup nu nuju 

kana LALAKON 

nu sa-Enya-na. 

A-GEMAN Ka-MANUSA-an Tinangtu Patokan jeung Ukuranana 

aya Dasar A-GEMAN-ana, 

nu di-sebut : 

A-GEMAN Ka-MANUSA-an. 

AGEMAN Asal Kecap tina : Gama, 

(Gema atawa Gema-Na), 

nu di-sebut : 

Sa-Wa-Ra, 

SINAR WASA-NA. 

nu nga-Jadi Cahaya Diri, 

anu Dihin ku-Pasti-na, 

nu teu bisa Robah, 

dina ka-Tangtu-an Aturan Gerak jeung Gerik Manusa. 

nyangking Aturan jeung 

Tata Cara Dasar 

ku Elmu jeung Weruh. 

GERAK nyata-na : 

Hirup Nu ng-USIK-eun. 

"Ka-mi, Ka-ma, Nu Sa” 

Ka-Manusa-an mang-Rupa-keun 

Elmu Panemu 

pikeun nga-Lokat Diri sangkan Apal Ka : 

1. DIRI-NA : 

    Mahluk nu di Cipta 

    Ku KERSA jeung KARSA 

    SANG-HYANG MAHA 

    CIPTA

    di sebut : "Hing Sun-Na". 

2. KALAM-NA : 

    Mahluk nu di Gelar di 

    Alam-NA geusan 

    nga-Lalaku TULISAN 

    HIRUP jeung DHIHIN-Na 

    "Hing Sun Da–Na". 

3. DARAH-NA : 

    Mahluk nu Marengan 

    Campur jeung Nyampur 

    Marengan Hirup nu 

    nga-Hurip-an nana 

    "Hing Sun Ha–Na". 

Manusa Gelar ku 3 Tangtu : 

1. KA-MI : 

"ASIH-NA GUSTI" 

Nu nga-JATI Ruh Hyang, atawa Ruh SUCI. 

2. KA-MA : 

"ASAH-na BAPA", jeung "ASUH-na INDUNG" 

(Gumulung), 

nu nga-JATI pa-NITIS-an WUJUD atawa RAH-MANI, jeung 

nu nga-Jadi pa-NITIS-an 

Ules Watek (Sipat Rasa) RA-HIM. 

3. NUSA : 

"WANGI-NA SARI NING NAGARI". 

KA-MI : 

Sipat Mahluk nu ”Tuhu” 

kana Hirup, 

nu nga-Laksana PANCER-aén TITIS TULIS, ti NU-NGERSA-KEUN nana 

nu Ngancik di : 

"SANG KURING-NA" 

SAJATI NING WASA-WASA-NA. 

Hirup ku USIK-NA, 

Hurip ku OBAH-NA, 

sagala-na KERSA-NINGà 

NU KAGUNGAN WASA. "INGSUN DARMA LAKONI", geus ti NU MURBA HING WISSA. 

TuHu, 

ka NU NYIPTA-KEUN-Ana, "GUSTI PANG-ASIH”, Ka-TUHAN-an. 

KA–MA : 

Sipat Mahluk nu “TuMut” 

ka nu Jadi Cukang Lantaran, nga-GELAR-keun 

ka Alam Dunya : 

I"NDUNG Nu NGANDUNG",

[26/1 02:14] aji rasha: Ka-MANUSA-an : 

nga Ules Watek 

Ku Cara Ciri-na, 

Ku Dihin-na : 

Welas Asih. 

Undak Usuk 

Tata Karama. 

Adat Istiadat

jeung Wiwaha Yuda Na-Raga. 

Ka-BANGSA-an: 

nga Ules Watek 

Ku Cara Ciri-na, 

Ku Pasti-na : 

Bangsa Mi'Banda : RUPA Bangsa Mi'Banda : BASA Bangsa Mi'Banda : AKSARA Bangsa Mi'Banda : ADAT 

                                 ISTIADAT  

Bangsa Mi'Banda : BUDAYA 

Ka-Bangsa-an nyangking sa-Laku DARMA WANGSA 

ka Nagara, 

pikeun nyangking papancen pasti pa-Nebar-an Ules Watek nu ka-RAH-HAYAT-an, 

Ciri Bukti Bela Diri jeung Sasama 

NATAR NUTUR LAJU-NING AJEN PANGAJEN, 

geusan Ngolah Laku, 

di antara-na : 

Diri Nyaah ka-sa-SAMA. 

Diri Bela ka-BANGSA-an. 

Diri Bakti ka LEMAH CAI. 

Diri Nga-Rumat nga-Ramat ka BUDAYA. 

Diri Nga-WANGI keun NUSA SARI NAGARI. (Turunan). 

Wawuh ka Diri 

(wawuh ka kujur). 

Luyu kana 

"AJEN SARI-NING SUNDA" pikeun "MANUSA SUNDA" geusan NYUNDA 

di ALAM Pa-NYUNDA-an ieu, Mi'Larap-na, 

ku Ules Watek SIPAT tur PARIPOLAH, 

nu Natrat Teges geusan : SUNDA nu Jadi TUTUR 

dina Pang-LOKAT-an Pa-NYUNDA-an-nana, 

geusan pang-ADEG-na 

anu TEGES, 

pikeun JELMA (Jelma-an), sangkan Jadi "MANUSA". 

Diri-Na (INGSUN-Na). 

Diri sangkéhan tina 

Kecap Awal DA jeung RA. 

"DA”, ngandung Harti : 

buana (Alam). 

”RA”, Cahaya, Sinar, 

Ules Watek, atawa 

sa-Nur nu di ka-Wasa-an.  

"NA”, nu KAGUNGAN 

KARSA jeung KERSA, 

nu Teu WUJUD, 

Teu NGARAN, 

Teu Nga-RUPA. 

TUNGGAL dina TUNGGUL MANuNGGAL sarta MANUNGGUL NGANCIK Sa-JERO-Ning ANCAK. 

USIK Sa-JERO-Ning CICING. OBAH Sa-JERO-Ning RASA. 

Nu ASAL Nga-HIRUP-an USIK. Nu ASAL nga-HIRUP-an RASA. 

Nu MAHA AGUNG (AH-Ung). DZAT Asal, 

Pa-ASAL-an. 

Pang-ASAL-an, 

Pang-AWIT-an (Wiwitan). 

Nu Jadi BIBIT KAWIT 

Nu Nga-WIT , (Ka-AWIT-an). 

Tampa WATES 

Ku AMBAH-an. 

Tampa WANGEN 

Ku PEDAR-an. 

Tampa MAMPU 

Di BASA-keun. 

Geusan MEDAL Ba-BASA-An. Tina Basa ku-Wasa-na. Unggeuk-na : 

"NU MAHA SAGALANA" Pun...

TEGES-na nu di sebut Diri, CAHAYA ALAM-NA 

sa-Laku PANCER SILAH, atawa SIPAT tina ka-WUJUD-an. KALAM-NA, atawa ALAM-NA (DA–NA), 

KA = pang-ANCIK-an , 

LA = Ka-HIRUP-an, 

MA = Ka-JATI-an. 

TEGES-na 

ALAM SORANG-eun, 

nu Bakal di-SORANG, tur SORANG-eunana pikeun Pa-NYORANGAN-ana 

di sebut ; "LALAKON"... 

TITIS TULIS (Sorangan ‘NA). Sa-SAMA NA (SA HA–NA). 

Sa-Sama-na = nu Marengan tina : 

HIRUP = 

USIK jeung OBAH-NA Pang-AWAS-A-NA. 

HURIP = 

Nu di USIK-eun jeung 

Nu di OBAH-keun Pang-ADAYA-NA. 

Nyata nu Nga-HANA 

(aya Hirup kersa-NA), 

dina Sa-JERO-Ning 

USIK jeung OBAH-NA, tur Sa-LUAR-eun, 

RUPA jeung WUJUD-NA. MA-NU-SA. 

JATI-Ning Gumulung Campur nu Bareng, 

Para-HU Pang-Anteur ka-SAMPURNA-an nu Campur, 

geusan Nyorang 

"KA-ALAM CA'ANG, 

POE PANJANG", 

"JALAN GEDE SASAPUAN" NUJU KA NAGARA PANGKONAN GUSTI, "NAGARA TUNJUNG SAMPURNA", 

"SAWARUGA, SAWARA JATI". SUNDA Ngandung Harti : Tatanan Pari Polah Hirup, 

nu Dihin ku Tangtu cara-na, Papasten ku Pasti 

dina Ciri-na, 

pikeun nga-WUJUD-keun, nga-BUKTI-keun, 

yén Mahluk nu Gumelar 

di ieu ALAM JAGAT BUANA PANCER TENGAH. 

Teges : 

Kudu Ngalaksana 

Sagala nu geus 

Jadi Pancer-an 

keur Nyubadanan nampa HAK jeung KA-WAJIB-AN LALAKON nu geus 

Jadi TITIS TULIS Ti DITU-NA (Kudrat Pasti). 

Asal nu TUNA Sagala-na TUNA nyaeta : 

Sagala-na ti NU NGARSA-keun 

Tuna – R a g a 

Tuna – R u p a 

Tuna – R a s a 

Tuna – B a s a 

Tuna – W a s a. 

Tuna – W a n d a. 

Tuna – B a n d a. 

Urang Darma Nga-Lalakon, Ngalaksana (Ngamalakeunana). 

Éstu Sagala-na di-KERSA-keun, tur di-KARSA-keun, 

ti NU NGERSA-keun jeung NGARSA-keunana 

NU MAHA AGUNG sangkan : NG-ADEG-NA 

KARSA jeung KERSA-NA, 

nu Jadi WASA 

dina KA-WASA-NA. 

Mampu : nga-WASA-keun kanu di KAWASA-AN-nana, pikeun nga-WASA-an 

Sagala pang-A'WAS'A-NA, sangkan AWAS 

kana PANG-AWASA-NA.. NG-ADEG-Keun 

NU MAHA AGUNG, 

dina Nga-MAHA -Keunana, 

ku nu KA-AGUNGAN-Ana, Teges, 

dina NGAMALA KEUN-ana, (Ngamana) : 

Ngama-Raga Jadi Mi'RAGA.  Ngama-Rupa Jadi Mi'RUPA. Ngama-Rasa Jadi Mi'RASA. Ngama-Basa Jadi Mi'BASA. Ngama-Banda Jadi

                               M'iBANDA. 

Ngama-Wasa Jadi Mi'WASA.

[26/1 02:14] aji rasha: Tunggul-Na RA-HAYU, sa-Laku 

(“Ambu Pang-ASUH”). 

"BAPA Nu NGA-YUGA" Tangkal-na DARAJAT sa-Laku (”Bapa Pang-ASAH”). 

INDUNG jeung BAPA : 

Cukang Lantaran 

nu Nebar-keun 

BENIH BIBIT AWIT pang-AWIT-an (PaWit). 

WIT = S I R PA-WIT = Gumulung-na SIR 

nu Nga-Jadi. pang-AWIT-an = Tempat Ruang Waktu, pang-ANCiK-an Hirup Awal (Lamut Kasih Indung, 

nu di sebut Alam Kandung Indung). 

Basa Simbul-na, 

di sebut : 

"PALAWANGAN" atawa 

GUHA PALBUAN, atawa GUHA PAWON. 

INDuNG jeung BAPA, 

sa-Laku "KARANG PAWITAN". nu nga-Jadi Cukang Lantaran Gelar-na Tuturus 

anu Bakal nga-Jadi : 

"SAWA, SIWI , NU JADI SEUWEU SILIWANGI" 

Hasil tina SILIWANGI-na ka-NYA'AH BAPA, 

tur WANGI-na ka-ASIH-na INDUNG. 

SaLaku 

TINGKEUBAN PARA-HU. atawa SasakaNa. 

Tuturus nu di sebut : 

ANAK = SAWA SIWI 

sa-Laku Kado Emas-na, atawa PUSAKA-Na. 

(KaWaHa Domas). 

KAWAH DOMAS, 

sa-Laku 

TUNGKEUBAN PARA-HU HYANG, nu Jadi BIBIT AWIT di pa-Lembang-an, 

geusan Pa-MEDAL-an sa-Laku Mahluk anu nga-Jadi pi-BAKAL-eun, 

Gumantung kana pa-TALI-an, nu Nyipatan TERAH jeung DARAH-na, 

dina Jangji Awal (PaTaKa), mangkana saupama Mahluk nu di-Gelar-keun 

Jadi JALMA-an, 

ti LULUHUR-na, 

lamun TEGES Sampurna 

dina Ka-Manusa-anana, mangka Hing geusan kudu Nyahaya-keun Mahluk jadi Jalmaan nu ka-Manusa-an, aya dina pa-TALEK-an 

Para GURU HYANG, 

nu nga-BEDA-keun 

ti Mahluk nu liana, atawa "Nga-HING SUN MEDANG KA-HURIP-AN". 

BAPA. 

nu Nurus-keun TERAH, TEGES ka-pa-Pancar-an geusan nga-JAYA tuturus dina Ngolah Hirup, Nurun-keun 

ELMU pang-AJI PANALAR DIRI, 

pikeun DARAJAT-na, (Komarana). 

INDUNG 

nu Nurus-keun DARAH, TEGES ka-pa-Pancar-an geusan nga-ASUH tuturus dina ngalarapkeun 

Elmu pang-Aji Pangulas Rasa pikeun MARTABAT-na, (Wibawana). 

INDUNG jeung BAPA 

sa-Laku SASAKA-Na, 

Tuturus sa-Laku PUSAKA-Na INDUNG BAPA. 

NU–SA : 

(Sari Pati Alam) = 

KU DZAT-NA, 

nu nga-Jadi CAHAYA. : CAHAYA RUPA, 

CAHAYA DAYA, 

CAHAYA RASA, 

tina Sari Pati-na, ka-Hirup-an, nu Nyampur nga-WARUGA, dina ka-HIRUP-an 

nu nga-HURIP-keunana. 

Alam ka-HIRUP-an jeung Ka-HURIP-an, 

pikeun Nyampurnakeun Sa-KUM-na Mahluk 

nu Kumelit di Alam-NA, Nyampurnana, 

ku alatan "NUSA” 

jadi bahan pikeun ka-Hirup-an, 

ka-Hirup-an, tur ka-Hurip-an jeung ka-Hurip-an. 

Gumulung-na Sari Pati Alam, dina Sa-WARUGA-na Mahluk, Mampu Medar-keun 

Hiji Sipat, atawa 

nga-Jadi Ules Watek 

nu Nganteur LAKU jeung LAMPAH-na atawa 

ADAT jeung ka-BIASA-anana .

GEMA atawa 

GEMA-NA Hirup 

anu Nga-Gema ka-TUHAN-an, TEGES Laku Ning Diri 

dina Hirup-na 

Mi'Banda RASA ka-RUMASA-an 

kana KARSA jeung KERSA. GUSTI NU MAHA KAWASA. * 

Hirup nu nga-Gema ka-Manusa-an, 

TEGES Laku Ning Hirup-na Mampu nga-Laksana Sipat anu nga-Wanda DARAJAT -Na BANGSA (Komara).  

Hirup anu nga-Gema Kabangsaan,

teges lakuning Hirup, 

Mampu nga-Laksana Sipat nu Mi'Banda DAYA CIPTA KARYA jeung KARSA 

geusan Mi'Banda (Wiwaha). atawa Mi'Banda 

AJEN PANGAJEN DIRI, 

Ajen ka sa-sama Hirup 

nu, SURTI kana HAK Hirup-na Alam nu lian, 

nu ka-Rah-HAYAT-an. 

Hirup nu nga-Gema keun 

3 Tangtu 

Dasar Pakeman Hirup : Ka-TUHAN-an, ka-MANUSA-an tur ka-BANGSA-an, nu ka-Rah-HAYAT-an, 

Dihin jeung Pasti-na Diri, 

dina nga-ASUH Hirup-na, Bakal Mampu Natar-an jeung Nutur-an 

RAH jeung HAYAT-na 

keur nga-JAGA-an carita 

anu di-LALAKON-keun 

di Alam-na 

Ku Sipat Ka-ADIL-an. 

Hirup nu Mi'Banda 

Sipat ka-ADIL-an, 

Tangtu Laku-Ning Hirup 

nu Nungku, 

Pinuh ku ka-JEMBAR-an RASA jeung RUMASA Diri. dina Ules Watek 

nu Jadi Laku-Ning 

ka-ADIL-an DIRI-na, 

Nyata nga-WUJUD Jadi “CAHAYA-NA (Nur), atawa WUJUD nu : 

ka-SINAR-an (Mardhi Ika). DIRI sa-Laku 

Nu Jadi CAHAYA GUSTI, 

dina (Pari Polah-na). CAGEUR Awak-na, 

BAGEUR Laku-na, tur 

BENER éIlmu-na. 

Ka-Mardhi Ika-an atawa WUJUD Nu Ka-SINAR-an Ka-TUHAN-an : 

nga Ules Watek, 

KERSA-NA : 

Sadar, 

Sadrah, 

Pasrah jeung 

Tumarima.

[26/1 02:14] aji rasha: Ngama-Wanda Jadi Mi'WANDA. 

KA–MA, 

Sari Ning Pati Cikal Bakal, Cukang Lantaran 

ti NU-SA Asal, 

Pi-Bahan-eun 

WADAH SUKMA , 

RAH-MANI Ti SA-JATI-Ning Nu KAGUNGAN Jadi. 

NGA-MA = 

Nga-WUJUD-na RAH-MANI NU-SA Asal 

pikeun 

NGA-WARUGA JATI-NA. SA-JATI NING HIRUP. 

Jadi Pang-AKU-an, jeung Pang-LAKU-an. 

mun di-AKU Kudu Jadi 

LAKU jeung LAMPAH. SUNDA nyangking Pancer-an, 

Nyusun deui nu ka-Tunda, dina SA-SARI NING WARUGA nu geus Nga-JATI, 

sangkan SAMPURNA NITIS SAWARAGA, (sawaruga). dina SORA UGA 

NU SAMPURNA. 

Sampurna-na, 

Nyata dina Campur-na Sakabeh nu ka-Wasa-an 

ku nu Asal, 

Gumulung Nyangking Sa-JERO-Ning Cangkang nga-WUJUD RUPA nu ka-Sipat-an (Waraga). 

Satiap Anggota Badan, 

nu Mi'Wanda Ciri 

dina sa-DIRI-na, 

Teges Mi'Banda cara sa-RAGA-na, 

nga-Watek Pancer Sewangan, tetep nga-Rujak-nga-Rujuk, Tunggal SaDaMi, 

sa Wasa-Wasa-NA 

aya pang-A'Wasa jeung Awas-NA : 

Awas kana Wasa, 

keur nga-Awas keun 

Naon nu di Wasa-keun 

ku, pang-A'Wasa-NA. 

Wasa nu di ka-Wasa-keun Jadi pang-A'Wasa-Na, 

Teges dina Nga-Wasa-keunana.  

Susunan WALI SA-JIWA 

nu NAWARAJATI. 

1. SIR : 

Geter nu nyangking ka-Hayang-an,

geusan ku pamilih Ati. 

2. RASA : 

Buah Hasil 

tina Tepung-na antara geteran ,panyangking-na Wasa, 

3. CIPTA : 

Geter anu nyangking 

di antara Pikir,keur ka Hayangan (gambaran). 

4. AKAL : 

Upayaan geusan Tepung ka-Hayang-an, pa-nyungsi-an Jalan Tujuan. 

5. BUDI : 

Wasa nu nyanking 

dina Pamilih-na Jiwa geusan nga-Basa Usik Rasa. 

6. DAYA : 

Wasa nu nyangking dina Waruga geusan nga-Basa-keun Usik Raga. 

7. ASMA : 

Wasa nu nga-Wasta (nga-ra-na), Waruga-na 

8. SUKMA : 

Ruh Hirup nu ng-Usik-eun, Alam Pikir (akal) 

9. LELEMBUTAN. : 

Ruh Hirup, nu ng-Usik-eun Alam Sadar. 

Nyusun BASA 

nu kudu di-BASA-keun. jeung WASA nu kudu di-WASA-keun, 

MACA-keun LALAKON, 

Salila lengkah Ngasuh Hirup, ti Awal Gelar KA-ALAM-NA, nepi ka Ahir Hayat-na, geusan, Masrah-keun 

ka Nu Nga-GELAR-keunana, Asal Gelar dina ka-AYA-an SUCI, Mulang kudu SUCI, malah ngantung kudu Ninggal-keun 

KALAM NU SUCI, geusan NITIS-keun tur NETES-keun ka nu di Kantun, Nyata : Tu-Turun-an. "SUNDA", 

asal kecap awal tina : 

SUN = KU RéHING, atawa Mahluk Cipta Ning. KURING-NA, nu Mi'Banda : Cahaya 

Jati 

Wasa 

DA = SANG KURUNG 

(Ku Ruhung), 

(nu di barengan), 

nyatana Kurung,-NA, 

Kurung Na. 

Waruga Na. 

Wujud Na (nu kawasa an).  

NA = nu Hirup, 

(nu ng-Usik-keun, 

nu ng-Obah-keun, 

nu nga-Rasa-keun, 

nu nga-Nyaho-keun, jeung 

nu nga-Harti-keun. 

SUN, atawa Sun-Na, ngandung harti : 

Mahluk nu di-Cipta. 

SunDa, atawa Sun Daha = Mahluk nu di-Cipta di pa-Gelar-an (alam hirup,na), nu di-sebut : 

DaNya atawa Dunya-Na, (INGSUN MEDAL). 

INGSUN Medal Tandang nyangking ka-Hyang-an 

INGSUN Medal Tandang nyandang ka-Hayang. 

INGSUN Medal Tandang ku-Dia-Hyang. 

INGSUN Medal Tandang Nyang KURING Caang (Sang-Kuring, 

Sang-Hyang, 

ka barangan ka beurangan). 

SUNDA, 

bisa ngandung harti, : 

Tataran Alam Jagat Buana 

nu geus Dihin ku Pasti, pikeun ta-Tapak-an nga-Lalakon, 

Mahluk nu di Cipta, 

geusan nga-Lalaku 

Alam Hirup Lalakon-an, 

dina pa-Tapak-an, 

nu ngeunaan kana Pang-Alam-an, 

nu di Alam-an, 

sangkan nga-Jadi Alam-na, tur nga-Jadi KALAM-NA, pa-Tangtu-an Titis Tulis na. Hasil dina pa-NYORANG-an, ku-SORANG-an, 

nu ka-SORANG-an tur 

keur SORA-ngana. 

Sorangana 

Pitutur-na, 

nya NU MAHA, 

nu nga-WASA-keun. Nyorang-ana 

nga-LISAN-na, 

nyata "INGSUN" 

nu ngu-MAHA, 

nu nga-BASA keun: 

SORA geusan Jadi UCAP, NYORA geusan Jadi LAMPAH.. 

KEDAL UCAP, KU-BASA-NA. MEDAL LAMPAH, KU-WASA-NA. 

UCAP SORA : 

Nga-Ungkara 

Jadi LISAN jeung HAKSARA.  

UCAP : 

Pangawasa Sora Mahluk, pikeun Nepi-keun kereteg 

nu jadi pang-Anteur Maksud jeung ka-Hayang, 

nu mang-Rupa-keun SORA-NA. 

SORA : 

nu Neges-keun ciri-ciri Sawara na Mahluk. 

SORA Nu Jadi UCAP 

di sebut : "KECAP", 

ngan-Aya di Manusa.

[26/1 02:14] aji rasha: KECAP : 

Kedal Lisan, 

nu nga-Ungkara Nepi-keun Maksud. 

BASA : 

Basa Sora : 

Runtuyan KECAP 

nu nga-Ungkara mang-Rupa "KALIMAT" (nyawara). Paparan keur Nepi-keun Maksud. 

BASA RASA : 

Paparan Nepi-keun Maksud tina Gambaran nu nga-Ungkara ka-Aya-an HATE, brehna aya dina Gurat Raray, (beungeut, rupa, pameunteu). 

Raray : 

CAHAYA nu nga-Ungkara ka-Aya-an HATE. 

BASA AWAK : 

Paparan pikeun Nepi-keun pa-Maksud-an Ucapan, 

nu di Lisan-keun ku Usik-na Awak, 

BASA HAKSARA : 

paparan pikeun nepikeun pa-Maksud-an nga-Ungkara Ucap-an ku mang-Rupa-keun Simbul TULISAN (haksara Hurup jeung haksara Angka). 

BASA BUDAYA : 

Paparan pikeun Nepi-keun pa-Maksud-an dina ngaé-Bréeh-keun Gerentes Hate, 

pikeun nga-Ungkara Gambaran ka-Hirup-an, 

nu di tepi-keun ku mang-Rupa Hasil Karya Seni. 

LAMPAH nga-ungkara 

Jadi TULISAN, 

sa-Laku Tutur jeung Laku pikeun PANG-AJI KA-DIRI (pangajen diri), 

PANG- HARTI (pangarti). 

AHUNG SWASTI 

ASTU PURANA KARSA Sampurna di Wasa-na 

NU MAHA. PURAGA KERSA 

Sampura-Na, 

di Basa Ing SunNa, 

NU Nga-MAHA. 

Tedak Ing Wang Ka-Wasa-NA, tedak Ingsun Hing kang 

di Wasa. 

Tedak Kang Pitutur Laku, Pitutur Kang Ing RUH-MUHUN. 

Nu NGARSA Linggih Tumuhu Mager Alam Ing Wang NuSa SunNa. 

Nusa HaNa,……. 

Nusa CaRaKa. 

Nusa DaTa ,……. 

NuSa SaWaLa. 

Nusa PaJaYaNya 

Nusa MaGaBaNga. 

Nitis-keun Sari pa-AJI, Netés-keun Sari pa-HARTI, geusan keur nga-Rumat Rasa, sangkan keuna kana 

Titis Tulis Diri, 

KUDRAT PASTI ti HYANG WIDI, 

keur Nangtung- keun ka-Dihin-an Takdir Diri, 

Kadar Awak, 

dumasar kana 

sagala papasten 

nu geus Jadi Katangtuan 

ti Ditu-NA. 

pikeun nga-Wujud-keun tangtungan pang-Adeg Diri, jeung JATI geusan kumawula, nyabadakeun 

ka Nu KAGUNGAN. nga-Rasa-keun nga-Rasa-keun, 

ngaRAS-keun tur nga-Rumasa-keun. nga-Rasa-keun, 

Tepung : 

NGA = Engeuh, 

RA = Cahya 

SA = Teges nga-Ras-keun, Nampanan : 

NGA = Engeuh, 

RAS = di-Rasa-keun nga-Rumasa-keun, Tumarima : 

NGA = Engeuh, 

RU = nyahayana, 

MA = Tati Ning Suci Kuring-na, 

RA = Cahya 

SA = Teges, Keun. 

WANDA jeung BANDA Sa-Laku Mahluk nu Mi'Manda WUJUD jeung RUPA 

nu ka Wastaan, 

Nata Tapak-na, 

teu sarua, 

antara pang-AKU-an jeung Pa-LAKU-ana. 

TITIS : ngandung harti : 

Rupa atawa Wujud di-sebut : "nga-Wanda". 

TULIS : ngandung makna, : 

nu Neges-an Tabiat atawa Sipat, di sebut "nga-Banda". Wanda jeung Banda, 

teu misah, 

tampa di antaraan 

ku Wates jeung Ruang Pamisah, 

di sebutna : "Gumulung". 

Wanda Gelarna : 

Ules Watek (Sipat), 

Banda (Pakaya WasaNa). 

aya Wanda, aya Banda, 

tangtu bakal jadi 

Kanda atawa Kara. 

KANDA : 

Lalakon Hirup 

ngangking ka-Hade-an sakumaha KUDRAT PASTI 

ku Alam-na 

(bukti wujud nyata). 

KARA : 

Lalakon Hirup 

nyangking ka-Hade-an ku-Gambar-an Alam-na (panyamaran antara 

bener jeung salahna).  

KANDA : 

Tatapakan 

Awal jeung Ahir-na ci-Cipta-an, 

nu Gelar di Alam tempat-na, dina Titis Tulis ku Pasti-na, Datang jeung Mulang-na 

di pa-Gelar-an 

ka pang-Balik-anana, 

tinangtu 

ka ASAL WIWITAN-ana, 

nu di-sebut : 

"MULIH KA JATI NING SUCI, MULANG KA JAGAT NING ASAL-NA" 

Ka : ALAM CA'ANG, 

POE PANJANG, 

TARA BANGSA, 

NAGARA TUNJUNG SAMPURNA (Pang Lokatan). 

KARA : 

Tatapakan lelengkahan 

Awal jeung Ahir-na 

Hiji Lalakon, 

di Sarung-keun 

ku pa-Nyamar-an jeung Gambar-an ,

keur nangtu keun 

Hiji ka-Hayang, 

ku ka-Tangtu-an : 

Bener jeung Salah, 

kudu jeung Ulah, 

Karma jeung Pahala, 

pang Bibita jeung pa-Nyingsieun-an, 

anu jadi aturan atawa : DOGMA : 

hasil buah pa-Mikir-an 

anu bisa jadi, aturan 

nu Lahir-na, 

ku pa-Nyarungsum-an antara Akal nyambung jeung Nafsu, anu di sebut : 

KARA. (olah pikir nu hirup), ataw aturan nu Gelar-na : MU-RAGA JATI, 

tepung-na antara : 

AKAL jeung RASA. (Pangabaran) nu di-sebut : KANDA. 

KARA : 

nyandang pangaraksa Nu "MURWA DAKSI ING PASTI" * 

KANDA : 

nyangking Kersa "HYANG MAHA MURBA HING WISSA", tanpa Rupa, 

tanpa Sora 

tanpa Warna, 

tanpa : Pa-Neges-an di luhur, mang-Rupa-keun katangtuan keur NU NGA-MAHA, 

ka NU KAGUNGAN MAHA. Sangkan Nuju kana Hiji Bener, Ku RUPA-NING WUJUD BE-BENER-AN, 

geusan tepung jeung 

Tujuan Bener Nu Hiji. 

”ANU SA-ENYA-ENyA-NA BENER" 

(Aya Bukti nu ka-Nyata-an). Satiap Wujud, 

tangtu nga-Wanda Rupa di-bere Ngaran atawa (Wasta), tur 

Mi'Banda Ules Watek (sipat). TEGES jadi Ciri 

anu nga-Beda-keun antara Mahluk Hiji, 

jeung Mahluk nu liana, saperti : 

Wujud nu di Wasta (Ngaran), Mi'Wanda (Rupa) jeung Mi'Banda (Sipat),

[26/1 02:14] aji rasha: mang-rupa-keun 

Karsa jeung Karsa, 

ti KUDRAT PASTI-NA. 

geus ngajadi : 

"Titi Tulis, jeung Tulisan-nana, 

dina KALAM Sorang-Sorang-na, 

“HADE Tapi KAHADE” 

Hirup geus ti di-TUNA. Bongan TuNA SA-GALA-NA Hirup nu KU-KERSA-NA 

Keur NUSA-NA 

Hirup nu KU-KARSA-NA 

Keur nu KA-RASA-NA 

NU SA-SAWA, 

NU SA-HUDARA 

NU SADA, 

NU SA-DARA 

NU-HU NU TUHU 

KU DIA HYANG, 

Hirup geus ti di-Tuna, 

Asal Tuna sagala-na, 

ka-USIK-an, 

ka-OBAH-an, 

ka-WASA-an tur 

ka-BASA-an, 

Hirup lain ka-Hayang, 

tapi ka-Hyang-an, 

ku pasti Na 

(Kersa Abdi, Karsa Gusti).  

PARIGEUING 

GEUSAN NYUNDA Pari-Geuing, 

mang-Rupa-keun pitutur pikeun Mi-Laku Sipat 

nu Nyunda, 

keur Ngayoman, 

Ciri dina Diri, tur 

Cara nu Nyoko dina UGA, malar pi-Bahan-eun, 

Bekel Hirup di Alam jeung pa-Pada-na, 

Luyu kana Tujuan Hirup 

nu sa-Teges-na 

nyata-na 

Nyicipta KAMARDHI IKA-AN (Merdéka). 

pa-Neges-an ka-Luhung-an "ELMU-NING SUNDA" geus teu ka-Ukur ku-Catur, atawa ka-Talar ku-Baca, 

Tapi breh Teges 

dina Pari Polah-na jadi pang-AKU-an 

dina la-LAKU-an, 

sabab tangtuna oge 

sagala 

nu di-Rasa, 

nu-ka-Rasa, tur 

hasil dina panga-Rasa-an, nga-Jadi-keun Hiji Ajen 

dina nyumponan Pancer-an pikeun Tumarima 

Iwal Ti Ku-MEDAL-keun Rasa, ku ka-Rumasa-an. 

ayana "Rasa, Rumasa jeung Tumarimana Manusa 

dina Elmu ka-Manusa-an tinangtu bakal nga-Wujud-keun 

Hiji Bangsa nu ka-Bangsa-an" nu geus di Tangtu-keun Ku SANG-HYANG MAHA KERSA (Gusti Anu Maha Tunggal), 

nu geus jadi Hiji Papakon Patakonan, 

Ti "SANG-HYANG LULUHUR SUNDA", 

nu Neges-keun : 

Talatah-na 

Aturan-Aturan Hukum Dumasar kana 

"CIPTA, 

KARSA jeung 

KUDRAT”, 

Teges-na 

MANUSA SUNDA : 

Ulah mo-Poho-keun 

ka NU NYIPTA 

(TUhU ka KERSA-NA 

nu di sebut Ka-TUHAN-an). 

Ulah nya-Pira-keun kana Talatah tur pi-Wejang 

Para KALUHUR. 

(Tumut ka Luluhur). 

Ulah nga-Lian-keun 

ka sa-Sama CIPTAAN GUSTI, 

Ajeén ka "LEMAH CAI-NA". 

nu jadi 

pang-Asal-an 

Sari-Ning Pati-NA 

nu Marengan. 

Sangkan Pinanggih jeung Ka-WALUYA-an, ka-RAHARJA-an, tur ka-MULYA-ana, 

MULUS RA-HAYU 

BERKAH SALAMAT, 

CAGEUR, 

BAGEUR Tur 

BENER, 

MULUS LALAKON JASAD-NA, RA-HAyU LALAKON GAWE-NA 

BERKAH KU MILIK NILIK-NA, SALAMAT LALAKON JUANG-NA, 

CAGEUR AWAK-NA, 

BAGEUR KA-LAKU-ANA. Tur, BENER ÉLMU-NA. 

AMIN.. YAA ALLOH 

YAA GUSTI 

YAA ROSULULLOH.

ngalogat

1. Ari/Utawi/Adapun, digunakan untuk menunjukan kalimat yang berkedudukan sebagai mubtada.
2. Eta/Iku/Adalah, digunakan untuk menunjukan kalimat yang berkedudukan sebagai khobar.
3. Saha/Sopo/Siapa, digunakan untuk menunjukan kalimat yang berkedudukan sebagai fail/naibul fail yang berakal.
4. Naon/Opo/Apa, digunakan untuk menunjukan kalimat yang berkedudukan sebagai fail/naibul fail yang tidak berakal
5. Kana/Ing/Kepada, digunakan untuk menunjukan kalimat yang berkedudukan sebagai maf'ul bih.
6. Kalayan/Kalawan/Dengan, digunakan untuk menunjukan kalimat yang berkedudukan sebagai maf'ul muthlaq.
7. Dina/Ingdalem/Di, digunakan untuk menunjukan kalimat yang berkedudukan sebagai dharaf zaman.
8. Dan sebagainya.

Tabelnya kira-kira seperti ini:

NO	INDONESIA	JAWA	SUNDA	MENUNJUKAN
1	Adapun	Utawi	Ari	Mubtada
2	Adalah	Iku	Eta	Khobar
3	Siapa	Sopo	Saha	Fa'il
4	Apa	Opo	Naon	Fa'il
5	Kepada	Ing	Kana	Maf'ul Bih
6	Dengan	Kelawan	Kalayan	Maf'ul Mutlaq
7	Di	Ing dalem	Dina	Dhorof Zaman
8	Dsb.	Dsb.	Dsb.	Dsb.

Contoh lengkapnya bisa dilihat pada gambar/tabel berikut ini:

Gambar 1: Urutan 1 sampai 37

Gambar 2: Urutan 38 sampai 50

Keterangan tabel dalam gambar di atas:

• Kolom 1: Nomor 
• Kolom 2: Rumus, berupa aksara pegon singkat yang digunakan sebagai kode makna gramatikal
• Kolom 3: Posisi penempatan kode pada kalimat bahasa arab dalam kitab, bisa di atas, di bawah atau sejajar
• Kolom 4: Musyar ilaih, yakni takib atau kedudukan kalimat dalam gramatikal nahwu, contohnya mubtada, khobar, fa'il, dsb.
• Kolom 5: Makna dalam bahasa indonesia, jawa atau bahasa lokal lainnya
• Kolom 6: Contoh penerapan dan aplikasinya dalam bahasa arab atau kitab kuning.

Bagi sahabat santripedia yang ingin berkonsultasi lebih lanjut terkait cara memaknai kitab kuning menggunakan arab pegon, bisa berkomunikasi dengan kami melalui email: info.santripedia@gmail.com dan nanti akan ditindak lanjut melalui chat Whatsapp.

DIRI NU SAJATI

[8/1 13:32] aji rasha: 

teangan ilmu 

pikeun nganyahokeun nu ngunguntit, 

beurang peuting teu jauh. 

Agama Sajati  

Perkawis Agama Suci, 

urang terangkeun mimitina, 

kieu Dalilna, dina Hadits geus kamashur, 

Mimiti 

Awallu dinni, makrifa tullah, 

lamun rek lakon Agama, wajib ma rifat heula, 

kana Dzat Alloh nu Agung, 

supaya sah Ibadahna

Tapina sanes deui, 

hal ma rifat ka Dzat Allah, 

eta teh lain sapertos, nganyahokeun ka nu anyar, Hawadits basa Arab mah, 

Hawadits teh nu ngajentul, 

nu nyata aya buktina; 

Ngan poma sing kaharti, 

sing ka Ilmu  

sabab Allah Ta ala teh, 

ceuk saksina 

Dzat laisa, kamislihi  

hartina 

Dzatna Yang Agung, 

teu aya upamana

dawuhan Kangjeng Nabi, 

wajib nganyahokeunana, 

nganyahokeun diri maneh, 

diri anu sajatina, 

sabab ceuk haditsna, 

Waman aroffa nafsakhu, faqod aroffa robbaha 

man aroffa robbaha, faqod jahilan nafsah  

kieu pihartieunana, 

saha-saha jelema, nyaho kana dirina 

tangtu nyaho ka robb na 

Jeung saha geus nyaho ka robbna

dirina geus tangtu bodo, 

mangga geura manahan, 

dalilna teh kitu, 

pikeun saksi ngelmu tea

dawuhan Jeng Nabi, 

Illa anna awalla nafsah, fardu aen,  

mimitina hal Ibadah, 

sing terang jatining hirup, 

masing tepi ka aenna

Sasat kudu katingali, 

sifat hirup sing kapendak, 

jatining Sahadat, 

bibitna sagala rupa, 

nya hakekat Muhammad, 

awalna Muhammad, 

nya eta 

Sagara Hayat 

Sarsilah Ayana Dzat

ngelmu teh ulah ukur catur, 

kudu nepi ka ing jasad, 

ditalungtik dugi kana siki, 

neuleuman kamakripatan

hayu urang ngawirid, 

medar asal-muasalna urang, 

sangkan jentre tur merele, 

ti memeh alam ngawujud, 

nepi ka barangkalih, 

negeskeun saha nu medal, 

tur langgeng dudumuk, 

anu pangheulana aya, 

dina salebeting Nuqot-Ghoib, 

kasebat Dzat Nu Kawasa

Ari nuqot hartina teh siki, 

ari ghoib hartina teh samar, 

kade ulah lelewodeh, 

kudu bareng jeung tafakur, 

ngahartikeun nuqot-ghoib, 

tegeskeun siki nu samar, 

wangina nelah Nur, 

cahya padang narawangan, 

nu dinamian Sifat Sajati, 

sayaktosna Nur Muhammad 

Pang dinamian Sifat Sajati, 

sabab 

cahyana tanpa wayangan, 

jentre bakating ku hade, 

sanggeus Kun jadi Fayakun, 

mungguhing Robbul Idzati, 

upami ngersakeun aya, 

cekap ngadawuh Kun, sategesna jadi nyata, 

nu dinamian Asma Sajati, 

nyata ku Pangadika-Na

Kun eta Pangandika Gusti, 

Fayakun gumelar salawasna, 

langgengna salalawasna 

pami parantos midawuh, 

tos teu aya nu mustahil, estuning sakedat netra, 

ku Pangandika Kun, naon-naon jadi aya, 

eta kersana Af al Sajati, mungguhing Alloh Ta ala

Mangsa saestuning 

bibit kawit sakur anu dumadi 

sumebar ngageter teu liren-liren, 

nuqot ghoib teh kakungkung, 

ku Pangandikana Gusti, 

ngajadi roh nu diraksa, 

Kun jadi Fayakun, 

jadi cahaya nu herang, 

wujud gumelarna Roh Idhofi, 

Roh Sajati wayang Dzat-Na 

Roh Idhofi teh gumeter deui, 

ngagelarkeun cahaya nu 5, 

bodas 

beureum 

hideung 

koneng, 

cahya hejo teu kakantun, 

gumeterna teh ngahiji, 

ngagelarkeun kanyataan, 

buktosna Fayakun, 

nu lemes campur nu kasar, 

ngawujud jadina 

Jisim Kuring, 

raga jiwa urang tea

Tah kitu ari tolabul ilmi, 

mungguhing jasad lemes jeung kasar, 

mun tos keuna ku papasten, 

raga jeung jiwa ngawujud, 

usik-malik muna-muni, 

gumelar di ieu alam, 

kudu loba sujud, 

tandana urang sukuran, 

mungguh kituna unggeling bathin, 

nampi rohmat ti Manten-Na 

Nurutkeun piwejang para wali, 

patokan Firman Alloh Ta ala, 

Baginda Ali mijentre, 

nu ngindung ka Sabda Rosul, 

ngawincik jatining ilmi, 

medaran jajaten iman, 

Isun nyatana Huu, 

ari Huu batina Iman, 

insan urang jatining Sir Gusti, 

Gusti jatining Sir urang; 

Hayu urang wirid nu ka hiji, 

medar ayana dzat Nu Kawasa, 

anu salawasna jentre, 

samemeh diayakeun ruh, 

tacan aya ing sawiji, 

jauh ti panyangka akal, 

taya nu ngawujud, 

nu pangheulana aya, 

jatining Nu Maha Suci, 

Asma Isun Robbul Anna; 

Kadua watekna dzat adzali, 

jatining Isun Murba Wisesa, 

di dinya nyata geus ebreh, 

sasaka ing Qudrot Isun, 

Af al Isun jirim bukti, 

nu awal tos dipiwarang, 

sangkan Hayyun Qoyyum, 

Sajarotul Yaqin tea, 

atawa tangkal sajati, 

jadi Alam Makdum Adam

Nya alam nu ajali abadi, 

anu ngadeg atra salawasna, 

alam suwung anu teges, 

tuluy gumelar cahaya Nur, 

Nur Muhammad nu kawarti, 

tegesning Miratul Hayal, 

jadi Rohul Quddus, 

neneh Hijah silokana, 

Rupa kersa Isun suci, 

dzatna Roh Idhofi tea

Katilu Kahening dzat Illahi, 

satemena jatining manusa, 

Rasaning Isun geus ebreh, 

rasa manusa teh Isun, 

bumi cai seuneu angin, 

karana Isun ka Adam, 

wujud sifat Isun, 

budhi 

akal 

roh  

rasa, 

wawangina Ing Kang Maha Suci, 

perlambang rupaning Isun 

Kaopat...

Baitul Makmur Illahi, 

Sajatining Isun satemena, 

gaduh tempat bumen-bumen, 

nyata di Baitul Makmur, 

salawasna langgeng ngancik, 

di mastaka Ing Kang Adam, 

magetaran Isun, 

di jero uteuk mastaka, 

lebetna acining rupi-rupi, 

ti uteuk ka mani tea; 

Sajeroning mani 

ngancik budhi, 

sajeroning budhi 

ngancik sukma, 

sajeroning sukma 

ngancik rasa, 

sajeroning rasa 

ngancik Isun, 

gumulung ngajadi hiji, 

nu sok miang ngalalana, 

nya ti Ing Kang Isun, 

susah ngabandingkeunana, 

dzat nu ngaliput Kahanan Jati, 

Isun Pangersa Pangeran; 

Lima...

Baitul Muharam Illahi, 

sajatining Isun satemena, 

kagungan tempat mahlige, 

Baitul Muharam Isun, 

salawasna langgeng linggih, 

dina dada Ing Kang Adam, 

magetaran Isun, 

dina Panggonan Larangan, 

lebetna rupi-rupi acining, 

kobongna Panggonan Imah; 

Sajeroning dada aya ati, 

nya jajantung nu jadi galeuhna, 

dumuk budhi nu ngabage, 

tempat angen-angen matuh, 

sukma oge milu ngancik, 

dina sukma aya rasa, 

tah eta teh Isun, 

teu aya deui pangeran, 

dzat nu ngaliput Kahanan Jati, 

Isun Pangersa Pangeran; 

Genep... 

Baitul Mukadis Illahi, 

sajatining isun saestuna, 

kagungan tempat mahlige, 

Baitul Mukadis Isun, 

salawasna langgeng ngancik, 

jero enggon pangsucian, 

magetaran Isun, 

dina Kandil Ing Kang Adam, 

lebetna rupi-rupi acining, 

genahna panggonan imah

Sajeroning kandil aya siki, 

panganjrekan mani di lebetna, 

eusina ngan madhi bae, 

dina madhi wadhi matuh, 

tempatna maningkem linggih, 

di lebetna aya rasa, 

tah eta teh Isun, 

teu aya deui pangeran, 

dzat nu ngaliput Kahanan Jati, 

Isun Pangersa Pangeran; 

Kitu jumenengna Nuqot Goib, 

turun jadi cahya Johar Awal, 

Cahaya Awal nu jentre, 

nu nganjrek di alam nu 7, 

ahadiat-

wahdat 

wahidiat 

arwah 

mitsal, 

Ajsam  

insan kamil, 

nya Sifat Isun sampurna; 

Tujuh...

Panetepan Iman diri, 

keur pamatri santosana Iman, 

ulah cangcaya nya hate, 

jeung ngawagu ragu-ragu, 

ngan kudu daek nalungtik, 

panceg dina galur, 

manteng dina kayakinan, 

nyungsi 

hakekat gusti ku gusti, 

hakekat urang ku urang; 

Kadalapan...

keur Saksi Sajati, 

Isun nyaksi ka dzat pribadina, 

nyakseni urang sakabeh, 

yen Isun Nu Maha Agung, 

huripna teu kenang pati, 

waspada permana tingal, 

winarah jeung weruh, 

nu waskita lan waspada, 

teu kasamaran ku rupa rupi, 

nya Alloh Pangeran urang; 

Jeung saestuna Illahi Robbi, 

tos nandeskeun rupa-rupi qodrat, 

ngalimpudan alam kabeh, 

jeung Muhammad nu saestu, 

rasa jeung cahaya Robbi, 

didamel utusanana, 

qodrat jadi Rosul, 

nu salawasna diriksa, 

tina sagala owah-gingsir, 

tur wisesa-bijaksana; 

Wirid nyutat make murad, 

malar mukana taofiq, 

ngadegna elmu makrifat, 

medal tina 

dalil

hadis, 

ijma 

kias 

dalil Pangandika Isun, 

hadis sabda ing Rasul-Na, 

ijma piwulang Kang Wali, 

kias mufakat para imam nu 4; 

Dumasar ka murad eta, 

jadi pangbukaning ilmi, 

medarkeun pangraksa rasa, 

sangkan medalna tarapti, 

bijilna jejer taliti, 

eling ka gaibing hirup, 

waskita awal ahirna, 

dimana nepi ka jangji, 

henteu kasasar 

da tangtu puguh losna; 

Nu jadi bibit makrifat, 

nurutkeun kias jeung hadis, 

Rasul paratos miwejang, 

ka pangersa Baginda Ali, 

nu merele dina dalil, 

Pangandikana Nu Agung, 

yen pedaran ayana dzat, 

diwisikkeun kana cepil, 

diharewoskeunana ti palih kiwa; 

Mungguh ku ngandika-na, 

Isun dzat nu maha suci, 

satemena katitipan, 

rasaning dzat ti ajali, 

nyatana rupa pribadi, 

diliput sifat Nu Agung, 

kagenggem af'alna rasa, 

natakeun asma pribadi, 

nu wisesa karana perbawa urang; 

Netelakeun saenyana, 

dzat nu sampurna teh pasti, 

nu matak aya babasan, 

sifat-na natakeun nami, 

tuluyna af'al katiti, 

nya warnaning dzat katembus, 

ari dzat ngaliput sifat, 

lir madu bareng jeung amis, 

pasti moal bisa dipisah-pisahkeun; 

Sifat enggon nata asma, 

lir srangenge jeung caangna, 

teu bisa dipisah-pisah, 

Asma enggon nata af'al, 

lir kaca dipake ngeunteung, 

teu beda jeung kalangkangna, 

Af'al enggon bawana dzat, 

misil laut jeung ombakna, 

pasti rosana ombak teh ngindung ka lautna; 

Jadi...

jatining Muhammad, 

nandeskeun dzat nu ajali, 

nya ku pangwasaning cahya, 

nu ngalimpudan jasadi, 

pating gumulung jeung cicing, 

dina lampah urang hirup, 

kawasa nempo jeung ngucap, 

kawasa ngambung jeung nguping, 

ngaraos sarining rasa 

ku qudrot-na; 

Nu kitu disebut warna, 

pangeran nu maha suci, 

ningal pan kawasa soca, 

Nguping ku kawasa cepil, 

ngandika ngagem lisani, 

ngangseu ku kawasa irung, 

nyari ku kawasa letah, 

sadaya menggah kawaris, 

dumeh ngagem kawasana diri urang; 

Ulah mangmang tur salempang, 

bari sumoreang ati, 

sabab tiap pangawasa, 

geus gumulung dina lahir, 

nyampak dina badan latif, 

geus ngancikan hirup kumbuh, 

kumelendang dina jasad, 

teges di lahir di batin, 

dzatna Robbul Idzati nyampak di urang

Ngan bae masing iyatna, 

ngarasa geus sugih ku tauhid, 

jembar ku elmu agama, 

ngarempak piwejang Nabi, 

ngawisik Baginda Ali, 

nu celuk koncina elmu, 

yen saneskara piwejang, 

teu weleh nyangsang kacangking, 

suluk sohib luhung elmu nalar; 

Sanajan cukup luhungna, 

leubeut ku tolabul ilmi, 

ngarasa loba ibadah, 

kudu bisa titih-rintih, 

tarapti reujeung taliti, 

bisi jadi kapidangdung, 

teu cukup sakadar apal, 

kudu nepi ka piharti, 

kudu nete taraje nincak hambalan; 

1

papay syareat, 

tarekatna nu sayakti, 

nepi ka jero hakekat, 

makrifat nu samisti, 

2 

iman tauhid, 

islam jeung ihsan nu puguh, 

kakara ajeg imanna, 

sakumaha nu diwisik, 

ku Muhammad 

ka Baginda Ali tea; 

Nyata nu ngadeg tiheula, 

kawit ngadeg dzat nu qodim, 

kala masih awang-awang, 

salawasna nganti-nganti, 

sifat ajali abadi, 

hudutsu ilalam nu tangtu, 

teges pada-pada anyar, 

kalawan sacara dohir, 

pada silih tarik 

tetep tinetepan; 

Saestuna nu ngaran dzat, 

nya didinya sifat ngancik, 

kitu deui sabalikna, 

nyata didinya dzat ngancik, 

pada-pada silih tarik, 

dalilna turut-tinurut, 

susah ngabedakeunana, 

gumulung ngajadi hiji, 

tegesna manunggaling ngaraga sukma; 

Tegesna Alloh Ta ala, 

murba wisesana bukti, 

kawasana saneskara, 

kabeh alam sapangeusi, 

qudrotna teh rupi-rupi, 

pangbuka irodatna Isun, 

nu murbaning kawisesa, 

nyatana sifat nu bukti, 

geus jadi kanyataan tanda damel-na; 

Nu ti heula Isun aya, 

nu dumuk bibit mimiti, 

di Sajarotul Muntaha, 

ngadeg tangkalna ajali, 

kalayan jisim abadi, 

dina alam adam makdum, 

gumulung cahya gumilang, 

cahyaning pating karetip, 

katelah nyatana 

Nur Muhammad; 

Satuluyna aya kaca, 

miratul hayal ngabukti, 

nya dituturkeun ku nyawa, 

nu katelah roh idhofi, 

tuluy damar ngaran kandil, 

terusna getih ngawujud, 

tuluy dingding jalal nyata, 

hijab tea nu kawarti, 

mungguh kitu minangka laratanana; 

Di Sajarotul Muntaha, 

anging Sajarotul Yakin, 

nya Alam Adam Makdum tea, 

tegesna tangkal sajati, 

Hayyun ajali-abadi, 

sajeroning jagat matuh, 

masih keneh awang-awang, 

hakekat dzat mutlak qodim, 

dzat Atma pangwasa Alam Ahadiat; 

Hayyun teh tajalina dzat, 

sajatining dzat abadi, 

kusumah hujur hing tawang, 

sang ratu nu nyakrawati, 

nu linggih di Kanzul Arsyi, 

tatangkal dzat Adhiluhung, 

nu disebut Ta yun Awwal, 

nu katelah Hayyun Da im, 

hirup langgeng saendeng-endeng nyatana; 

Ari ihwal Nur Muhammad, 

eta cahya nu pinuji, 

rupina mungguh gumilang, 

jadi cahyaning sajati, 

sajeroning Nuqot Goib, 

perlambang Cahya Nu Agung, 

minangka sifating asma, 

nu di sajarotul yakin, 

jadi tata pangwasaning Alam Wahdat; 

Nur tajalina ta yun awwal, 

sumorot atma sajati, 

lir tunjung tanpa talaga, 

kembang hirup teu ku cai, 

martabatna Ta yun Tsani, 

nu jadi ebrehna hirup, 

negeskeun rupana cahya, 

ngawengku hirup pribadi, 

ngajadi Nurulloh cahaya nu 5; 

Nuriah cahaya samar, 

rupana hideung sajati, 

Nurani tegesna terang, 

rupana beureum sajati, 

nu moncorong mah Nurmahdi, 

rupa koneng hamo saru, 

Nurbuwat cahya santosa, 

rupa hejo henteu sangli, 

Nur Muhammad mah cahya bodas rupana; 

Kasebat Miratul Hayal, 

eta Kaca nu pinuji, 

kaca nu permana tingal, 

tempat nilik-nilik rupi, 

ngeunteungan jisim nu latif, 

tempat Isun mayunan Nur, 

minangka asmaning atma, 

ngagambarkeun jentrena Sir, 

jadi wayang pangwasaning Alam Wahidiat

Sir tajalina cahaya, 

sorot cahya Nur sajati, 

lir leunjeuran awi bungbas, 

teu katara nya pangeusi, 

Ta yun Tsabitah kasebit, 

netesan Rasa nu luhung, 

tegesna jatining rasa, 

hakekatna mah ngan hiji, 

dibasakeun kana 6 rupa; 

1.Rasa Purba, 

disebutna Sir Ibtadi, 

wahyuning Asmara Nala, 

2.Rasa Sir Kohari, 

Asmara Tura ngawuwuh, 

3.Rasa Sampurna, 

nu disebutna Sir Kamil, 

nu ngajadi wahyuning Asmara Burda; 

4.Rasa Mulya, 

nu kasebutna Sir Aji, 

wahyuning Asmara Dada, 

5.Sir Hakeki, 

tegesna Rasa Sajati, 

wahyuning Asmara Tontra, 

6.Rasa Tunggal, 

nya nu negeskeun Sir Wahdi, 

nu ngajadi wahyuning Asmara Gama; 

Nu disebat Roh Idhofi, 

nya eta Nyawa nu suci, 

kaluar ti Nur Muhammad, 

bening bawaning ajali, 

bersih bawaning abadi, 

nu katelah sukma kudus, 

hakekat af'aling atma, 

sukmana Ing Kahanan Dzat, 

jadi pangwasaning Alam Arwah; 

Roh tajali sir nu nyata, 

permana cahya sajati, 

lir tapak kuntul englayang, 

tapak hiber teu kaciri, 

Ta yun Harijiah kasebit, 

gumelar Sukma ngalantung, 

nu miraga ngalalana, 

hakekatna mah ngan hiji, 

tapi dibedakeun kana 7 rupa; 

1.Tepungna jasad jeung nafas, 

    nu negeskeun Sukma Lahir, 

    disebut Sukma Wahana, 

2.tepungna nafas jeung budhi, 

    negeskeun Sukma Bathin, 

    Sukma Jatnika kasebut, 

    nu ngaran Sukma Malana, 

3.tepungna nafsu jeung budhi, 

    negeskeun sukma 

    nu tetep cicingna; 

4.Tepungna nafsu jeung nyawa, 

   Sukma Mulya nu kawarti, 

5.Sukma Salamet tegesna, 

    mun nyawa rasa ngahiji, 

    Sukma Nyata nu kawarti, 

    negeskeun rasa nu luhung, 

6.Sukma Wisesa mah, 

    ku rasa cahya ngahiji, 

    nu negeskeun Sukma Wenang kawisesa; 

7.Sukma Kawasa, 

   Sukma Pamungkas tajali, 

   sampurna jatining sukma, 

   ku rasa-cahya ngahiji, 

   manikmaya dua jisim, 

   ratna komala gumulung, 

   sampurna Sastra Ludira, 

   nu gumilangna raspati, 

   jadi wawayangna wahdat-ahadiat; 

Nu disebut Kandil tea, 

eta Damar nu pinuji, 

teu seuneuan tapi caang, 

caangna leuwih ti misti, 

gambar Nafsu Roh Idhofi, 

gumebyar hurung ngagebur, 

minangka Pangemban Atma, 

hakekat kempel arwahi, 

jadi tempat wahanani Alam Misyal; 

Nafsu tajalina roh tea, 

wisesa sukma sajati, 

seuneu hurung di lautan, 

nu teu puguh kapiharti, 

Ta yun Muhhaniyyah kasebit, 

netesan Budhi nu luhung, 

tina uteuk muasalna, 

terus ngancik dina ati, 

nu tumerus medalkeun cipta-panyipta; 

Ka jajantung sumarambah, 

tuluy medalkeun birahi, 

nu ngancikna dina rasa, 

jadi nufus nu kawarti, 

mulang deui kana ati, 

jadi anfas na hamperu, 

nyerep jeung getih lumampah, 

jadi tanafas kawarti, 

ngambah mamaras bayah ngajadi nafas; 

Sumarambah kana jasad, 

nya nganteng dina tingali, 

medal sora tina lisan, 

manteng cipta sanubari, 

ngahudang cinta birahi, 

nu sok mindeng kapidangdung, 

tina rupaning kahayang, 

bawaning nafsu sajati, 

dina ngalaksanakeun pangemban atma; 

Nafsu dibasakeun 4, 

1.Nafsu Amarah , 

perwatekna kaniyaya, iden-panastren jeung jail, dugal hawa teu walagri, pernahna dina hamperu, 

kulit jeung getih leburna, kaluarna kana cepil, 

nu sorotna beureum bawaning kawasa; 

2.Nafsu Lawammah, 

watek hawek nu utami, halabhab jeung kabitaan, cape jeung lapar teu lali, lundung tunduh teu paduli, ngalebur bulu jeung kuku, 

bijil ti beuteung ka lisan, kahanan manah dumadi, 

nu sorotna hideung bawaning kawasa;

3.Nafsu Sawiyyah, 

Nafsu Hardha nu kawarti, mernah dina kalilipa, 

nu ngandung perwatekna dengki, nu panasbaran jeung hiri, 

urat jeung daging ngalebur, tina panon kaluarna, 

kahanan manah dumadi, 

nu sorotna koneng bawaning kawasa; 

4.Nafsu Mutmainah, 

teges Jinem nu kasebit, watekna kautamaan, 

resep kana mujasmedi, tatapa reujeung ngawirid, ngalebur balung jeung sungsum, 

dina babalung pernahna, nyata tina irung bijil, 

nu sorotna bodas bawaning kawasa; 

Ari hal Getih Sosoca, 

rupina sorotna getih, 

nyorot jadi 5 cahya, 

bodas-

hejo-

koneng  

beureum-

hideung nu sajati, 

paesan Dzat Rohul Kudus, 

nyata katelahna Akal, 

hakekat Atmana Budhi, 

jadi rupi wiwarnaning 

Alam Ajsam; 

Akal tajali nafsuna, 

kuat Hangkara Sajati, 

kuda jiro digedogan, 

dina pancadria nu ngancik, 

wisesa budhi piranti, 

ider jagat tapi lumpuh, 

jero lanjaran ayana, 

Ta yun Ma nawiyah nya nami, 

nu jadi kadalina Jisim jeung Jasad; 

Ari saestuna akal, 

nu saestuna ngan 1, 

dibasakeun jadi 5, 

1.Budi Ma nawi, 

    atawa Ati Ma nawi, 

    tegesna wahyuning Qolbu, 

2.Budhi Sanubari, 

    nu jadi pangwaaning qolbu tegesna; 

3.Budhi Suwedha, perwatekna titih-rintih, 

    mawa sifating borangan, 

4.Budhi Jaki, 

    nya Budhi Fu ad kawarti, negeskeun Urat.                Jajantung, atawa Aklun nelahna, 

    sifating pangajak budhi, 

    jadi permananing qolbu 

    nu tegesna; 

5.Budhi Sir 

   atawa budhi Ati Sir, 

   rasaning ati tegesna, 

   nelahna Budhi Saufi, 

   nu hartina Ati Wening, 

   sucita rasaning qolbu, gambaran badama akal, 

   nu sifatna suci bersih, 

   jadi jatining rasa qolbu nyatana; 

Tegesna ati nu 5, 

dina pangartina budhi, 

dingaranan Pancadria, 

nyeta pangawasa budhi, 

medal ti rasaning budhi, 

minangka galeuhning qolbu, 

jinisna nya 3 rupa, 

nyerep jeung nu 5 tadi, 

gumulung dina lebeting Pancadria; 

Ari Dingding Jalal mah, 

nyata Hijab nu kasebat, 

sumorot unggeling warna, 

lir kebul haseup uap cai, 

kuatna bawa ngajadi, 

natrat wasana Nu Agung, 

minangka Jasad na Atma, 

watesan sampurna Jisim, 

jadi raga Alam Insan Kamilatan; 

Mun ngaguar eusi jasad, 

saestuna ngan sa 1, 

tapi dibasakeun 2, 

1.Jasad Hurip, 

   atawa badan jasmani, 

   jadi tina kebul lebu, 

2.Jasad Latif  

   atawa badan ruhani, 

   tina kebul haseup asal-muasalna; 

Antarana 2 jasad, 

gulangkep ngajadi 1, 

ngajadi panggonan maddah, 

tempat ngancikna anasir, 

gumulung hurip jeung latif, 

jasmani rohani campur, 

lir keris manjing warangka, 

kaliputan Hayyun Daim, 

pangemban gelarna 

sifating kawula; 

Mun ngaguar eusi Hijab, 

tengetkeun masing taliti, 

nyata aya 3 rupa, 

1.rupa kebul nu 

2.rupa haseup , 

3.rupa ibun 

tina 3 rupa ieu, 

aya 3 pangkat deui, 

sakabehna jadi pangwasaning jasad; 

Hijab Kebul 3 rupa, 

1.Hijab Kismi  

   dadasar pokokna jasad, saperti tulang jeung.     

   daging, pon kitu sabangsa kulit, jeung anu.    

   kasebut bulu, 

   jeung sajabana ti eta, 

   nu di saluareun jisim, 

   nu jadi bungkusan pangwasaing Jasad; 

   Bangsa uteuk ati bayah, 

   lan jajantung jeung ati, 

   oge saperti liana, 

   ayana di jero jisim, 

   jadi eusina ragawi, 

   nu moal bisa ngawagu, 

   kana rupa koneng emas, kaasupna Hijab Rukmi, 

   jadi pangwasa nempo wahyaning jasad

Ari golongan sungsuam, 

katut sabangsana getih, 

jeung sajabaning mani mah, 

nu lalembut jeung laleutik, 

nu jadi eusi ragawi, 

mangrupi sorotna wujud, 

nu awas permana tingal, 

Hijab Retna nu kawarti, 

jadi pangwasaning sosocana jasad; 

Hijab Haseup tilu rupa, 

1.Hijab Pepeteng kawarti, 

   nu dumukna dina nafas, pangwasa nafasna.     

   jisim, 

2.Hijab Guntur nu paranti, nutupan ngeusian.    

   wujud, pangwasaning pancaindra, 

3.Hijab Seuneu nu pangahir, jadi pangwasaning 

   rupa nafsu jasad; 

Hijab Uap 3 rupa, 

1.Hijab Ibun 

   terusna ngajadi Sukma, 

2.Hijab Nurrasa, 

   jadi Rasa rupi-rupi,  

3.Hijab Nurcahya  

   jadi kahananing Atma, 

   bibit buit Insan Kamil, 

kabeh hijab jadi pangwasaning Dzat; 

Keur jentrena pek tengetan, 

nalika Nu Maha Suci, 

nya ngawujudkeun sifatna, 

jeneng Adam nu kawarti, 

bahana 4 perkawis, 

mangrupa haseup kekebul, 

dijadikeun bahan maddah, 

taneuh-seneu-angin-cai, 

jadi Rupa Wajah wisesaning sifat; 

Ditegeskeun satemena, 

yen rupa-rupa anasir, 

nyatana mangrupa maddah, 

nya beungetna Wajah Gusti, 

sifatna langgeng abadi, 

na embun-embunan dumuk, 

tuluy turun kana soca, 

saterusna kana cepil, 

nya dina irung ngagulung 

jadi nafas; 

Lumpat deui kana lisan, 

di jero dada manganti, 

sumarambah dina jasad, 

jleg jumeneng Insan Kamil, 

ku kersaning Maha Suci, 

kawasaning Maha Agung, 

teu keuna gingsir jeung owah, 

mernah di Atina Ati, 

nu katelah mahligena Baitullah; 

Mungguhing sajatining dzat, 

nyatana dzatining Gusti, 

ngagem pangwasa nu wenang, 

nu ngajembarkeun pangasih, 

katarik ku rasa budhi, 

kairut pangwasa nafsu, 

ngagelarkeun kabeh rasa, 

di Baitul Makmur ngancik, 

ngadon rereb ngabebener panca dria; 

Mun aya harkatna jasad, 

hirup di dunya teu lami, 

kasirep ku atma-sukma, 

katarik pangwasa budhi, 

teuleum dina rasa budhi, 

kapincut ku hawa nafsu, 

lebur ku pangwasa cahya, 

mulih ka dzat mutlak qodim, 

nya dinamian Wafat dina jasad mah; 

Ari hakekatna wafat, 

lain ngan saukur mati, 

ngan sakadar pindah tempat, 

mulih ka jatining kawit, 

balik ka alam ajali, 

ngajugjug ka alam luhung, 

renggenek di alam mulya, 

alam langgeng tur abadi, 

mulang ka jatining manusa sampurna; 

Mun urang hayang Waskita, 

hayang jadi Insan Kamil, 

prak teuleuman makna Shalat, 

nu ngandung sabelas harti, 

tawis kaasih ka Gusti, 

kacinta ka Maha Agung, 

yen dzat-sifat-asma af'al, 

ngajadi Qur'an Sajati, 

indungna tuduh jalan 

ka pangbalikan; 

Tah kieu tegesna shalat, 

1.dina nangtung nu hakiki, 

   nya nandakeun hirup urang, 

2.dina ruku nu sayakti, nandakeun paningal diri, 

3.pas itidal nu saestu, nandakeun pangucap.      

   urang, ngaos babacaan Qur an, 

   tanda pangrasa sajati, 

4.lungguh tumaninah mah negeskeun iman; 

5.Dina palebah tahiyat, 

   tanda ngamantepkeun tauhid, 

6.palebah ngucapkeun salam, 

   geus marifat islam diri, 

ari pupuji ka Gusti, 

nafas urang nu lar-sup, 

dina dzikir jeung wiridan, 

waspada ingetan qolbi, 

ari kiblat mah 

madep ka hening urang; 

Pikeun jalma nu tos apal, 

jeung pikiranana ngarti, 

tos tinangtu moal ham-ham, 

dumuk di maqom sajati, 

ngisat raga nyungsi diri, 

moal ngangluh ku bangbaluh, 

tos henteu sungkan nyorangan, 

teu ngumbar nafsu birahi, 

nu saincak-incakna parantos lillah; 

Mangga geura tafakuran, 

sing tartib kalayan apik, 

nuju ka Insan Kamil tea, 

dina shirotol mustaqim, 

nalungtik jatining diri, 

tong hariwang jeung ngawagu, 

ku aling-aling panghalang, 

sabab jagat geus dieusi, 

ku pangawasana Af al nu wisesa

Sifat-Sifat Dzat Alloh Ta ala 

1.Wujud, 

2.Qidam,  

3.Baqo 

4.Muhalafathu lilhawadits 5.Qiyamuhu binafsihi  

6.Wahkhdaniat; 

7.Qudrot  

8.Irodat, 

9.Ilmu 

10.Hayat; 

11.Samma  

12.Bassar  

13.Qolam; 

14.Qodiran,  

15.Muridan; 

16.Aliman, 

17.Hayyan; 

18.Sami an, 

19.Basiran 

20.Mutakaliman, 

nya semet eta mah seep, 

enggeus jejeg eta 20 sifat; 

Nu kaasup sifat 20, 

nya dibagi 4, 

1.Nafsiah 

2.Salbiah; 

3.Ma ani 

4.Ma nawiyah 

Nafsiah pangambung 

Salbiyah paningal urang sifatna; 

Ma ani pangdangu sifatna, 

Ma nawiyah baham  

Nafsiah 1, 

Salbiyah 5, 

Ma ani 7, 

Ma nawiyah 7, 

urang buktikeun sing sidik, 

Nafsiah, 

bagianana ngan 1, 

geuning sifatna 1, 

nyatana eta Pangambung, 

irung urang henteu dua, 

Salbiyah 

dina soca, aya 5 perkawis, 

1.bobodasna soca, 

2.hihideungna 

3.kokonengna dina soca

4.beubeureumna soca 

5.heherangna panon wening, 

tah nyata bukti,5 barangna jadi gulung, 

kawasa Gusti Allah, 

dina saban-saban jinis, 

tangtu pisan aya bae rasiahna; 

Ma ani rasiahna, 

eta dina cepil bukti, 

itung lelegokna cepil, 

Ma nawiyah 

bagiannana 7 bukti, nyata, 

nyaeta ngarana biwir urang nu ti handap,nu luhur, 

gugusi nu ti luhur ti handap;  

ngaran lalangit,anu ti handap, ti luhur, 

di tengah letah sahiji, 

jejeg 7 barangna Ma nawiyah; 

Ieu ge aya dalilna, 

iqro qitabai a dalil, 

kafa binafsika, 

alyauma alaika hasiba 

unina dalil, 

sundana nu kamashur, yen 

wajib pisan manusa, 

ngaji teh kudu ngajinis, 

enya eta ngaji saadeging badan; 

Ulah ngaji luar badan, 

matak ngajauhkeun Gusti, 

teu ngarasa babarengan, 

siang wengi ngangliputi, 

babarengan nya sumanding, 

sumerepna nu geus tangtu, 

sanggeusna maca daluang, 

terus ngaji luang deui, 

nya eta ngarasakeun daluang tea; 

Dihartikeun dilenyepan, 

diterapkeun kana diri, 

sing cocog jeung sareatna, 

hakekatna geus pasti, 

aya dina diri pribadi, 

nu matak kudu diemut, 

kalawan make Tarekat, 

sangkan bisa Ma rifati, 

sabab eta nu 4 

henteu papisah; 

Sareat Hakekat, 

Tarekat Makrifat 

teu beunang di pisah-pisah, 

kudu gulung jadi 1, 

boh dina lakon Agami, 

sumawona dina Ilmu, 

kudu gulung anu 4, 

sabab manusa ge geuning, 

sampurna bisa gumelar di Dunya; 

Taya lian ngan ku 4, 

pangucap 

pangangseu  

paningal

pangdangu 

jadi lamun kurang hiji, 

teu sampurna urang hirup, 

komo lamun kurang dua, 

pinasti moal katepi, 

sumawona kurang tilu nyucud pisan; 

Panyipuh Laku Lampah  

Emut ka pisaur Wali, 

Nu celuk ahli tarekat, 

Mun urang hayang rancage, 

Kalawan jatnika rasa, 

Gumelar di Alam Dunya, 

Panemu kudu disipuh, 

Ku laku 4 perkara; 

1.resep susuci, 

   Suci ati lampah nista, l

   aku hasud kapalire, 

2.ngurangan dahar, 

   minangka ngalatih raga,

   sakur rereged kalebur, 

   ngabiasakeun tirakat; 

3.susuci batin, 

   Ku loba ngurangan sare, 

   reujeung nu kasebut sahwat, 

   pikeun pangluyu ing jiwa, 

   hartina imbang-imbangan, 

   jeung sarupaning bangbaluh, 

   anu mangaruhan jiwa; 

4.kudu tarapti, 

   ngurangan nafsu cacarita, 

   basa garihal teu hade, 

   pikeun panglenyepna rasa, 

   upama geus lenyep rasa, 

   jadi laku anu lungguh, 

   berwibawa jeung perceka;

   Mungguh cocoba hirup sajati, 

   lumampah dina 2 golongan, 

1.5 golong, 

   resep ngumbar hawa nafsu, agul ku kasuka ati, 

   watak bohong palacidra, gede ambek jeung.           ngaberung, sok hasud hate jeung fitnah, 

ieu cocoba lenyepan sing kaharti, 

kaasup cocoba jiwa; 

2.sagolong jeung cocobaning raga, 

   aya 5 nu kapeto, 

   nyaeta cocoboh laku, 

   ngabudi haseum jeung bengis, 

   ngalaku milampah nista, 

   tirakatan jadi embung, 

   sabisana kudu bisa, 

   diajar nyingkahan nya eta cocobi, 

   sangkan waluya ragana; 

mun ngalaman cocoba tadi, 

kawengku ku 4 akibatna, 

Nista Papa teu pangesto, 

panggih jeung ripuh bangbaluh, 

nya Dora Sangsara deui, 

tegesna manggih kanaas, 

Dusda Lara nu manggih panyakit tugenah, 

Nihaya Pati, 

teu inget ka pangbalikan; 

Sabisa-bisa diaji, 

diajar nyinglar cocoba, 

tatapa jeung jakat gawe, sangkan hirupna waluya, 

tapa Badan handap raga, jakatna resep nu alus, sarupaning kahadean; 

Nafsu tapana lillahi, 

sabar ku rupa cocoba, jakatna ku handap hate, 

bari loba ngahampura, 

sagala kaluluputan, 

sanajan loba nu hasud, 

teu weleh sabar darana; 

Nyawa tatapana lantip, 

ku hate temen guligah, jakatna ulah munafek, 

rasa tapana utama, 

jakatna miceun nalangsa, sanajan rasa hanjelu, 

teu weleh rasa gumbira; 

Cahaya tapana suci, 

jakatna wening paningal, panempo nu henteu hade, 

Atma mah tapana awas, jakatna eling wiwitan, 

kitu mungguhing panemu, 

nu disebut kajembaran; 

Nu liana aya deui, 

wening dina ditapaan, 

atawa dijakatan teh, 

sakur aya dina badan, 

saperti 

Panon tapana, 

ku kurang sare jeung tunduh, jakatna ku loba beunta; 

Ari tatapana Ceuli, 

nyegah hawa nafsu badan, jakatna teu resep denge, 

beja goreng ti nu lian, 

lamun Irung ditapana, 

kudu ku ngurangan nginum, jakatna ulah cempadan; 

Lisan mah tapana biwir, 

kudu ku ngurangan dahar, jakatna ulah campur bae, 

Tapa Parji nyegah sahwat, jakatna nyingkahan jinah, 

Leungeun tapana cocokot, jakatna ulah openan; 

Suku tapana nyamuni, 

kudu nyegah laku lampah, lumaku ka lampah goreng, jakatna resepan leumpang, kana jalan kahadean, 

nyiar pituduh pitulung, 

ku rupa-rupa tirakat; 

Lamun urang resep ngalakonan kitu, 

kagolong utama, 

kitu saur Sunan Ampel, 

nalika ngawasiatan 

ka santrina; 

Lamun beuteung geus lapar ngaharegung, 

buru-buru dahar, 

ulah bareng jeung talangke, sangkan dahar ponyo 

cara kana perang; 

Lamun urang rek ambek 

ka diri batur, 

kudu geuwat-geuwat, pepende hate ku sare, 

supaya gancang kasawur pangeruhna; 

Mun rek perang 

kudu ngudag ambek batur, ulah sok sumerah, 

supaya leber wawanen, sangkan punjul 

aya dina kajayaan;

[8/1 16:48] aji rasha: mun arek sumaba 

ka anu jauh, 

kudu nyarap heula, 

sanajan ukur saemet, 

supaya ulah kalempohan 

di jalan; 

Lamun eukeur gawe kaganggu ku tunduh, 

kudu leuleumpangan, 

ngan kade ulah nyangkere, supaya kabangbalerkeun henteu sare; 

Aya deui papagah 

ti nagri batur, 

ti Nagri Sang Budha, 

keur santri nu loba rehe, 

nu dibarengan talangke ibadahna; 

Saalusna hudang 

keur jalma nu hirup, 

sare leuwih genah, 

najan hudang teu hade, 

lewih utama sare 

mun teu ibadah; 

Saalusna sare 

keur jalma nu hirup, 

leuwih hade hudang, 

tibatan ngan ukur sare, 

lewih hade nyaring milampah ibadah; 

Saalusna nyaring 

keur jalma nu hirup, 

alus diuk mernah, 

najan nyaring bari rehe, leuwih utama cicing 

bari ibadah; 

Saalusna diuk 

keur jalma nu hirup, 

nangtung leuwih mernah, batan diuk ngalamun bae, leuwih hade nangtung 

bari jeung ibadah; 

Saalusna nangtung 

keur jalma nu hirup, 

leuwih hade leumpang, 

batan nangtung tambuh laku, leuwih hade lumaku 

nyiar panalar; 

Jadi mun rek tatapa 

lain saukur, nyepi ngisat raga, keur lahir jeung batin wae, 

tapi kudu dibarengan ngalenyepan; 

saincak-incak usik 

badan sakujur, 

kudu lirih lisan, 

duduga peryoga kade, 

nyarita kudu diunggel tinimbangan; 

Ngalengkah sing ati-ati 

nujul waktu, 

kudu ninggang mangsa, 

keur waktu milampah hade, kudu temen bareng wekel jeung iatna; 

Peta kitu jadi ugeran 

nu tangtu, bangsa nu sujana, perceka reujeung rancage, lamun kitu lampah lulus perbawana; 

Sabab kauger ku babasan 

nu suluk, yen waruga badan, kapindingan ku lalangse, 

ku hasil pertingkah polah dina lisan; 

Lisan nu sakacam-caem ngarahul, 

bisa ngabinasa, 

ngelehkeun wirasat hate, matak jadi panghalang kana ibadah; 

Rupa goreng

 kapindingan hade laku, lampah nu merenah, dibarengan hate sholeh, cacad kapindingan 

ku basa someah; 

Ari nu ngaruksak waruga 

nu matut, odoh ku pakean, pirajeunan eneleke, 

resep make pakean kusut 

teu mernah; 

Sakecap-kecap omongna henteu husu, 

saenyana rupa, 

henteu matak jadi goreng, lamun ngukur ka kujur nimbang ka awak

[8/1 17:02] aji rasha: Gambaran 

keur Nu Ngisat Raga  

Mertelakeun riwayatna hadis, waktu engke amprok jeung kiyamat, 

nya eta Utusan Alloh, 

nu ngaran Ba ats, 

hartina nu ngemban janji, 

rek nagih ka alam dunya, Malaikat Jibril kapundut, mancen tugas 9 hal, 

tugas Pangersa Gusti 

Nu Maha Suci, 

titah Nu Maha Kawasa; 

1.mundut wateking bumi, 

nya eta itsbatna wujud jasad, ibarat rupa pasemon, 

2.adiling ratu, 

ku robahna paningali, reujeung hambarna pangrasa, katut torekna pangrungu, 

3.sugihing arta, 

ibarat kendorna urat-urat getih, nya maburing mani tea; 

4.jadi mitsil gingsirna budhi, Nu disebut wiranging pandita, 

5.mitsil nu odoh, 

naasning werdha nu tangtu, totonden rek peureum ati, 

6.sabarna sudra, 

ibarat murkana nafsu, 

tanda rek resep sagala, 

7.bade mundut wiranging 

   istri, 

tanda nafsu mutmainah; 

8.imana nu mu'min, saibaratna misahkeun sukma, 

9.tulisan Qur an, 

lir sietna rasa madu, 

Upama rasana lilir, 

totonde geus ngarandapan, palanggeran nu saestu, 

anu geus genah merenah, ngancik dina paningal soca pribadi, 

jeung paningal ka nu lian; 

Aya riwayat nu lain, 

tandana deukeut ajal, 

datang cahaya nu 6, 

bijil tina jasad urang, 

1.lir ibun cahaya, 

kapinding bodasna lauk, koneng papakeanana; 

Di jerona wujud jalmi, ngaku-ngaku malaikat, nganggo papakean koneng, poma ulah rek kagembang, nyeta gambar uteuk urang, sumawona arek nurut, 

kana uar pangajakna; 

2.bijil deui, cahaya nu dijerona, saperti aya 

nu jentre, 

rupa saperti bangbara, 

aya manuk katingalna, 

Buroq nya anjeuna ngaku, ngajak tumpak ka Suwarga; 

3.bijil deui, cahaya nu dijerona, jirim lalaki nu kasep, sorot panonna lir kilat, nyebrot seuneu ti bahamna, sorana lir ngagulugur, mamaksa ngagoda urang; Poma urang ulah gimir, kaluar ti patekadan, sumawona dipalire, 

sieun ku tangtunganana, 

eta wawayanganana, 

dzat budhi urang saestu, 

nya eta akalna urang; 

4.bijil deui, cahya 

tina awak urang, 

halimun nu poek mongkleng, dijero cahya katingal, 

aya nu saperti kaca, 

aya istri nu gelenyu, 

ngabibita rasa urang; 

Poma urang ulah gingsir, kabengbat rasa asmara, sumawona jeung merende, bogoh ku dedeganana, kapincut kapiduriat, 

eta teh wayangna nafsu, tanda deukeut ka Rahmat-Na; 

5.bijil deui, cahya 

tina badan urang, 

rupa mega ngabelegbeg, 

ti angen nepi ka sirah, 

nu pinuh ku rupa-rupa, 

nya Malaikat nu tangtu, kawas nu mapagkeun urang; Poma urang ulah lali, kapincut ku pangolona, sumawona jeung nyarande pedah loba babawaan, 

cenah bekel di sawarga, 

eta wayang sukmana ruh, tanda di jalan Rahmat-Na; 

6.bijil deui, cahaya 

nu luetik pisan, 

rambut onaman mah gede, nu ngadeg hareupeun urang, tapi caangna gumilang, 

bus kana panon nyulusup, bijil kana ceuli urang; Saterusna asup deui, 

kana liang irung urang, 

dina urat ting berebet, 

tuluy bijil tina lisan, katembong lir caang bentang, ka embun-embunan nyusup, sasmita sajero cipta; Saterusna nyusup deui, 

kana jero uteuk urang, 

anu ahirna mah nganjrek, dina panggonan imahna, Baitul Makmur katelahna, tetep dina tahta agung, 

di gedong Maha Suci

[8/1 17:03] aji rasha: Katingal aya nu calik, 

di sakatuhueunnana, 

ngaku malaikat nu neneh, ngaluarkeun sorot cahya, caang padang narawangan, 

ti lebeting Baitul Makmur, keur tunggangan 

ka Manten-Na; 

Poma urang ulah robih, 

obah salebeting cipta, manteng ka nu di mahlige, eta teh wawayangna dzat, rasa pribadina urang, 

mun tina 6 geus lulus, 

asup ka Kasampurnaan; 

Kitu carios wekasan gelar di dunya, 

najan rehe ulah lengle, 

ngatik diri ngisat raga, 

hakekat urang gumelar, 

ka sakur nu ngulik elmu, 

mugi hasil pamaksudan