JATINING DIRI

JATINING DIRI

Dina mangsa kiwari, kanyataan anu teges hususna keur bangsa urang anu pada-pada ngalalakon kahirupan di gelar “Manusa”, 

sangkan tepung anu naon rupa nu di paluruh nyatana “Kasajatian diri dina ules watek anu nyata ka sifatan manusa ebreh dina lalaku jeung puguh lumakuna hirup anu 

“Ngama na(asal kecap kama= cukang lantaran hirup) sarta mampu ngawujudkeun dina tutur jeung lisan sarta sifat jeung tabeat nu hade tur nyata.

Taya bayana saupama ieu guaran urang bedah 

tur di pedar dumasar kana tata cara adat budaya pribadi, 

geusan nanjeurkeun tangtungan diri kasampurnaan, 

sangkan pa-ngadeg-na, 

jatining diri nu sampurna 

pikeun ngawangun tatanan hukum tangtu 

anu 5 :

1. KA-TUHANAN.

Sangkan ngadeg kasajatian diri ka- manusaan (Tuhu Tuhuan Tuhan).

Hukum hirup katangtuan salaku mahluh ciptaan nu miwanda aturan kapastian 

anu di sebut 

Takdir teu bisa di pungkir, 

kadar teu bisa di singlar 

salaku titis tulis maluk 

anu di sebut sifat manusa.

2. KA-MANUSAAN.

Ules watek mahluk anu mibanda ciri dina sifat

1. Welas asih.

2. Tatakrama.

3. Undak usuk jeung asal usul. 

4. Adat istiadat budaya.

5. Wiwaha yuda Naraga 

     hartina 

     apal diri, 

     apal rasa jeung rumasa).

     Sangkan ngadeg kasajatian diri dina.          

     kabangsaannana (bangsa Manusa).

3. KA-BANGSAAN.

Wujud tangtu ku ciri dina 

1. Bangsa miboga Rupa.

2  Bangsa miboga Basa.

3. Bangsa miboga Aksara.

4. Bangsa mboga budaya.

5  Bangsa boga Nagara).

Cara ciri kabangsaan sangkan teges tur nangtu yen kabangsaan tangtu apal yen kasajatian diri teh miwanda titis jeung tulisna,

titis na nya manusa, 

tulisna atawa ucap jeung lakuna nya manusa sabab iwal ti bangsa manusa 

anu bakal apal yen hirup teh aya nu miboga 

nya eta: Ma = 

anu suci anu nitipkeun usik daya pangawasa dina, sir pikir budi jeung rasa, 

nu di sebut jati Nusa= 

anu asal nu disebut aci ning alam. 

Bumi,

angin, 

cai 

seuneu, 

sumurup dina sarining nu di leueut jeung di tuang gumulung ngahiji ngajadi raga diri katitipan 

ku Ruh jati( nu maha Suci), 

jeung ku alam nu jadi waruga.

Lamun Diri. Balik jatina, mulang Ragana. 

Diri ngadeg tetep langgeng salalawasna 

nga jadi titis waris. 

Nyata elmu nu mangfaat.

Mangkana nu di sebut ka bangsaan 

tangtu ngadeg kasajatian diri ka-rahayat an.

4. KA- RAHAYATAN.

Ules watek nu mampu ngadegkeun kasajatian diri nu wawuh ka asal diri 

yen diri teh ngangon jisim jeung jirimna 

nu jadi titipan 

tinangtu milaku sifat adil 

( kala laku ti-nimbang-an)

Adil teh hiji ules watek milaku ku cara 

“ati ati, taliti, nastiti, dihin tur pasti”. 

Nu disebut jiwa Rancage”

5. KA-ADIL-AN.

Ules watek tinimbangan atawa 

kasaimbangan hirup dina nga-wujud keun kasajatian diri 

“Ka Mardhi ika an”.

Dasar hirup anu 5 di luhur, 

nyata hiji gambaran pasti 

pikeun panataan laju ning hirup kumbuh 

pikeun nyahaya keun wujud 

anu ka sifatan ku karsa jeung kersana 

anu Ma-Ha na, 

geusan:

”Wawuh ka kujur, katut apal ka pangeusina diri. Sarta mampu ngalaksana papancen hirup 

anu ngabdi kanu nangtuan abdi na.(ngawula) 

nga “badega salaku abdi nagara 

ragana manusa.

Dina medar tur ngaguar harti misti nu mustari, taya sanes iwal ti nguningakeun hiji ajen inajen 

ka Sundaan numutkeun elmu titipan 

anu ka pibanda ku kapribadian “Manusa Sunda. 

Dina wengkuan nu di sebut “Tatali Paranti”.

Hamo landung ku catur.

Hamo panjang carita.

Malar pibahaneun ngudag elmu Ajining Rasa 

ka-SAMPURA-an, 

pikeun netepan 

KA-SAMPURNA-AN.”GUSTI NU MA-HA 

(suci hirup) 

(sampura ‘Na).

Manusa nu “Nga- Maha.

(nu nyucikeun hirup, sampura’sun).- 

Ka-sampurna-an, sifat (ules watek) 

anu jadi cahayana sinar(cahaya awal) 

ti anu Wasa’Na, 

geusan ngawasakeun kanu di wasana 

pikeun ngawasaan pangawasana 

dina sagala kakawasaannana, 

nyaeta Pangawasa Sinar’na (Pancer diri).- 

Ka-Sampura-an.Wujud jeung laku anu nyinarkeun atawa nyahayakeun sinar Wasa ‘Na, 

anu jadi alat kawasana mancerkeun 

sifat pancerna.

Gusti nu maha, 

manusa nu nga maha.

Wasana gusti di basa keun ku manusa.-

Basa lisan.-

Basa Tutur.-

Basa Wujud.-

Basa Budi, 

Gusti pancerna sifat, 

ingsun nu mancerkeun dina ka-sifat-annana.

Hirup geusan manceran 

dina sagala pangawasana, 

kersa anu geus di kersakeun 

pikeun nuju kana aji ning ka sampurnaan, 

tangtu mudu metik elmu ning kasampurnaan ieu, geusan ngahontal tur mampu-

Ngagem ma diri.-

Pangajian laku.-

Pangajen diri anu mangrupa:

1. AJI LUHUNG . (Sangkan diri kaharkatan).

2. AJI KOMARA. (sangkan diri ka darajatan).

3. AJI WIWAHA. (sangkan diri ka martabatan).

Tilu pang Aji di luhur, 

mangrupa dadasar elmu 

keur nyifatan laku ning lampah 

sangkan jadi 

“Diri nu ngagema ka-sinaran ku panceran asal, sangkan wawuh kanu “TILU DAWUH”, 

nu nyangking nyinaran Galuh 

(tempat cahaya suci (pura hyang). 

Sajero ning ati nu bakal nebaran sinar ules watek nyaeta Dawuh:

1. Nga- Sanghyang 

    (diri mi-jati ka-tuhu-an), 

    keur pangaji elmu suci 

    anu wawuh kanu kagungan wasa.

2. Nga-Rahyang.

    (diri mirasa kamanusaan). 

    Keur pangaji elmu suci anu wawuh ka kujur 

    apal ka diri anu di kawasa.

3. Nga-Dahyang. 

    (diri miraga ka Nusa an), 

    keur pangaji elmu suci geusan apal kana hak 

    jeung pancen mahluk salaku di gelar 

    bangsa nusa (ka-Nusa-an) 

    anu campur dina nagara ragana manusa 

    campur sampurna.Cahaya nu jadi ules watek 

    tilu Dawuh anu nyinaran Galuh tadi 

    tangtu teu leupas tina diri, 

    yen diri teh kawandaan sifat:

1. Ka-Wisnu-an. 

    ( kawasana-an), 

    jiwa mampu ngadalikeun rasa kawasa’Na.

2. Ka-Shiwa-an 

    (ka sa hawa an). 

    Hirup mampu ngadalikeun hirup 

    jeung sasama na.

3. Ka-Brahma-an 

    (ka barah manaha-an/ ka Warah manah-an), 

    hirup mampu ngadalikeun laku ucap jeung 

    tekadna (warah manah/ pamatri ati